چکیده:
در اخلاق مجموعهای از عادات و رسوم اجتماعی و تعالیم مذهبی و داوریهای مستقل عقلی است که وجدان عمومی را تشکیل داده و برای رسیدن به کمال ضروری است. در نظام حقوقی ما با وجود بحثهای بسیار پیرامون ارتباط فقه و حقوق با اخلاق به این پرسش پاسخ داده نشده است که آن اصول و قواعد اخلاقی موجد این ارتباط چیست. در این مقاله با کنکاشی در آیات و روایات و منابع فقهی و حقوقی با روش تحقیق کتابخانهای به استخراج مبانی اخلاقی مؤثر بر مرحله انعقاد قراردادها پرداختهایم. در این پژوهش سعی شده است تا اصول و قواعد اخلاقی در قالب قواعد فقهی و دینی بیان شده تا از طریق جامعیت منابع فقهی به طور دقیق و کامل تبیین و تشریح شود. وانگهی، این شیوه با بکارگیری منابع فقهی به عنوان پشتوانه و معیار مشترک صدق و کذب ادعاها در جامعه ما، اهمیت بسیاری در کاربست دقیق و مطمئن قواعد اخلاقی در حوزهی قراردادها خواهد داشت. تحلیل و بررسی با نگاه اخلاقی و از طریق ابزار و تکنیک باید و نبایدهای اخلاقی مبانی شرط اساسی قصد طرفین و رضای متعاقدین نشان میدهد که اعتبار این شرط ریشه در اصول و قواعد اخلاقیای همچون حرمت اکل مال به باطل، تبعیت عمل از نیت و منع اجبار و تجاوز به حقوق اشخاص در روابط اجتماعی دارد. بر این اساس، تفکیک میان قصد و رضا در ضمانتاجرا، بیوجه بوده و فقدان قصد و عیب رضا ناشی از اکراه و اشتباه باید سبب بطلان عقد گردد.
In ethics، it is a collection of social habits and religious teachings and independent judgments that make up the general conscience and are necessary to achieve perfection. In our legal system there are many debates about relation between jurisprudence and law with ethics، yet we do not answer to this question that what these rules and principles that cause this relation are. In this paper، we derived moral principles affecting the contracts by exploration of the verses and reports and Jurisprudential and legal resources. This method will have a great deal of importance in the accurate and secure application of the rules of the moral law in the field of contracts. Analyzing the ethical perspective، through the tools and techniques، and ethical imperatives of the fundamentals of the essential condition of the parties' intention and the consent of the parties indicate that the validity of this condition is rooted in moral principles and rules such as prohibition of possession in others property، compliance of action from intent، prohibition of coercion and violating the rights of individuals in social relations. Accordingly، the distinction between intention and consent is without reason، and lack of intent and defective consent caused by the reluctance and the mistake must lead to the invalidation of the contract.
خلاصه ماشینی:
تحلیل و بررسی با نگاه اخلاقی و از طریق ابزار و تکنیک باید و نبایدهای اخلاقی مبانی شرط اساسی قصد طرفین و رضای متعاقدین نشان میدهد که اعتبار این شرط ریشه در اصول و قواعد اخلاقیای همچون حرمت اکل مال به باطل، تبعیت عمل از نیت و منع اجبار و تجاوز به حقوق اشخاص در روابط اجتماعی دارد.
"/> در هرحال، پرسشی که بعد از این بحث اجمالی باید بدان پاسخ داده شود این است که آیا عدم صحت قراردادها به دلیل فقدان قصد و یا عیوب رضا مبنایی اخلاقی دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چرا باید ضمانتاجرای فقدان قصد و اکراه و اشتباه متفاوت باشد؟ 3- مبانی اخلاقی اعتبار قصد طرفین و رضای آنها با مراجعه به کتب فقهی و حقوقی عدم صحت قراردادهای اکراهی یا متضمن اشتباه، به فقدان قصد یا عیب اراده نسبت داده شده است و بحث های فنی فقها و حقوقدانان صرفا پیرامون تفکیک این دو عنصر و قواعدی همچون «العقود تابعه للقصود» و «ما وقع لم یقصد و ما قصد لم یقع» دور میزند.
به همین دلیل مبنای عدم صحت ناشی از اکراه خواه اکراه به درجهای باشد که سبب فقد قصد گردد یا صرفا عیب رضا تلقی شود را باید در این اصل اخلاقی جست که اجبار شخص به عملی که رغبتی به انجام آن ندارد قبیح و نامشروع است (کاتوزیان، 1377-الف، 155).