چکیده:
از مسائل مهمی که در مطالعات دینپژوهی مورد توجه اندیشمندان این عرصه قرار میگیرد، مبحث مهم «منشاء دین» میباشد. از این زاویه گروهی قائل به منشاء الهی و گروهی نیز منشاء انسانی برای آن قائلند. در این میان یکی از مباحثی که میتواند در حکم مویدی بر هر کدام از این دو دیدگاه باشد، مساله زبان و منشاء آن است. بر این اساس در این مقال با پرداختن به دیدگاه زبان شناس معروف معاصر نوآم چامسکی به موضوع منشاء زبان در می¬یابیم که در این دیدگاه، زبان منشایی فطری داشته و این توانایی به غیر از آموزش و اکتساب برای انسان حاصل میآید و بدین طریق با اثبات غیر انسانی بودن حداقل یکی از پارامترهای حیات انسانی به نام «زبان» میتوان خط بطلانی کشید بر دیدگاه کسانی که در منشاء دین توجیهی طبیعی نموده و امری انسانی برای آن قائلند. و بدین طریق میتوان از غیر انسانی بودن منشاء زبان، به غیر انسانی بودن منشاء دین نیز گریز زد و از این اثبات، نفی انسانی بودن منشاء دین را قائل شد.
خلاصه ماشینی:
"آیا اسکینر و پیروانش از تمام ویژگیهای حیوانات آگاهی داشته که در مرحلۀ بعد به تعمیم یافته های خود بر انسان نیز اقدام کنند؟ اساسا آیا برای انسان این امکان خطا نیست که وقتی به «زبان » می اندیشد فقط به ویژگیهای زبانی که خود با آن تکلم میکند آگاهی داشته و با همین محدوده و با قیاس به نفس میخواهد گستره های دیگر را نیز رصد کند؟ آیا نمیشود حیوانات از زبانی که به تمامه با زبان انسان ها متفاوت است و حتی ممکن است میان خود انواع حیوانات نیز کاملا متفاوت باشد با هم تکلم کنند؟ اگر چنین امکانی وجود دارد – که دارد – پس به چه مجوز علمی، حیوانات را فاقد نظامی برای تکلم و یا فروتر از انسان ها در این امر بدانیم ؟ آیا تمام اینها بر اساس پیش فرض هایی عجولانه و محدود در فضاهای تنگ فکری نیست ؟ در مجموع میتوان گفت در فضای علمی حاکم بر جهان امروزه دیدگاه چامسکی از قوت زیادی برخوردار بوده و برای قائلین به فضای علمی حاکم ، گریزی از پذیرش دیدگاه چامسکی وجود ندارد.
چنانکه در بررسی این دیدگاه دیدیم ، صرف نظر از روش و مبانی چامسکی، شواهدی را که وی بر مدعای خود بیان میکند میتوان شواهدی قوی دانست و البته عمده عاملی که پذیرش نظریه چامسکی در باب منشاء زبان را دشوار میسازد سیطره ای است که اندیشه سیر تکاملی پیشرفت بر جوامع علمی دارد و مانع از پذیرش کوچکترین شاهدی علیه خود میشود و طبیعی است که قائل شدن به عدم تکاملی بودن زبان در چنین فضایی با عدم اقبال مواجه خواهد شد."