چکیده:
زمینه: مشاهده رفتارهای غیراخلاقی در میان دانشجویان سبب نگرانیهای عمدهای در میان متخصصان امر شده و همچنین بیم اثرات نامطلوب آتی این رفتارها بر نگرانیها افزوده است. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مولفههای اخلاق دانشجویی و عوامل اثرگذار بر ارتقای آن و همچنین ارائه مدلی مناسب برای ارتقای اخلاق دانشجویی بود.
روش: پژوهش حاضر از نظر ماهیت و هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی و از لحاظ روش اجرا از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاههای آزاد استان قزوین بودند که 340 نفر از طریق جدول کرجسی مورگان و به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای نسبی انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون t، همبستگی و رگرسیون دادهها تحلیل شد.
یافتهها: ابعاد اخلاق دانشجویی عبارت اند از: اخلاق آموزشی، ملاحظات پژوهشی، صداقت پژوهشی، رفتار اجتماعی و رفتار فردی. همچنین عوامل اثرگذار بر ارتقای اخلاق دانشجویی نیز عبارتاند از: عوامل فردی- زمینهای، عوامل مدیریتی و عوامل آموزشی. بررسی وضعیت موجود اخلاق دانشجویی و مقایسه آن با وضعیت مطلوب نشان داد در همه ابعاد اخلاق دانشجویی و عوامل اثرگذار بر ارتقای اخلاق دانشجویی وضعیت نامطلوب و نامناسب بوده و با وضعیت مطلوب فاصله دارد. درنهایت مدل مناسب برای ارتقای اخلاق دانشجویی ارائه شد.
نتیجهگیری: عوامل فردی-زمینه ای، مدیریتی و آموزشی میتوانند بر ارتقای اخلاق دانشجویی اثرگذار باشد. مدل ارتقای اخلاق دانشجویی درصورتیکه در دانشگاهها به کار گرفته شود، منجر به بهبود و ارتقای اخلاق دانشجویی میگردد
خلاصه ماشینی:
این اصطلاح بهطور گستردهای بهعنوان شاخصی برای اخلاق دانشجویی2 بهکاربرده میشود و علی الخصوص در ارتباط با رفتارهای دانشجویان در ارتباط با تقلب و سرقت علمی است(7).
برای تجزیه و تحلیل دادهها در ارتباط باسؤالات 1 و 2 پژوهش در خصوص شناسایی ابعاد و مؤلفههای اثرگذار بر ارتقای اخلاق دانشجویی و عوامل درون دانشگاهی مؤثر بر آن و همچنین تعیین روایی سازه پرسشنامهها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد.
برای ارتقای اخلاق دانشجویی چه مدلی میتوان ارائه داد؟ در ابتدا همبستگی بین متغیرها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون بررسی شد که نتایج آن نشان داد، بین عوامل درون دانشگاهی مؤثر بر اخلاق دانشجویی، همبستگیهای قوی، مثبت و معنیداری در سطح 01/0 وجود دارد (01/0p<).
جدول2:خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیشبینی اخلاق آموزشی (رجوع شود به تصویر صفحه) مقدار ضریب تعیین برای این مدل با سه متغیر پیشبین، برابر با 14/0 به دست آمده که نشان میدهد حدود 14 درصد واریانس متغیر اخلاق آموزشی، از طریق این سه عامل تبیین میشود.
جدول5: خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیشبینی رفتار اجتماعی (رجوع شود به تصویر صفحه) مقدار ضریب تعیین برای این مدل با سه متغیر پیشبین، برابر با 57/0 به دست آمده که نشان میدهد حدود 57 درصد واریانس متغیر رفتار اجتماعی، از طریق این سه عامل تبیین میشود.
جدول6: خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیشبینی رفتار فردی (رجوع شود به تصویر صفحه) مقدار ضریب تعیین برای این مدل با سه متغیر پیشبین، برابر با 57/0 به دست آمده که نشان میدهد حدود 57 درصد واریانس متغیر رفتار فردی، از طریق این سه عامل تبیین میشود.