چکیده:
یکی از منابع معرفت، «کشف و شهود عرفانی»، اعم از شهود عینالیقینی و حقالیقینی است که در قرآن و روایات از منزلت و موقعیت بنیادیـ راهبردی برخوردار میباشد.: 1ـ عوامل حصول معرفت شهودی از منظر قرآن و روایات چیست؟ 2ـ آیا معرفت شهودی از منظر قرآن و روایات اعتبار و حجیت معرفتشناختی دارد؟ برونداد نوشتار حاضر که مبتنی بر روش نقلیـ عقلی است، در علل دستیابی به کشف و شهود عبارتند از: عبودیت، تقوی و طهارت، شرح صدر، مراقبت نَفْس، عمل صالح، شهود، فقر وجودی و اخلاص که با یک مقدمه، در دو قسمت با ذکر نمونههایی از مکاشفات و مشاهدات عرفانی بررسی میکنیم.
خلاصه ماشینی:
قرآن، روایات، کشف و شهود، علم لدنی، عبودیت، مراقبت نفس، طهارت و تزکیة باطن مقدمه جنس عرفان، شهود و سنخ آن، حضور است و هویت وجودی آن با کشف و شهود معنادار میباشد؛ زیرا سالک إلی الله در سیر و سلوک خویش به تجربههای سلوکی دست مییابد و آنگاه که به مراتب عالیة شهود یا شهود عین الیقینی و بالاتر، شهود حقالیقینی میرسد، تجربههای عرفانی شامل حال او میشود و حقیقت عرفان و عرفان حقیقی مساوی، بلکه مساوق با تجربیات عرفانی عارف واصل است.
2ـ پیشینة پژوهش مسئلة کشف و شهود یا تجربیات سلوکی و عرفانی در مقام تحقق، در خواب یا بیداری و یا بین خواب و بیداری، واقعیتی انکارناپذیر در متن زندگی انسان بوده و هست و همواره یکی از مسائل مهم و پیچیدة آدمیان در مقام درک، تعریف و تحقق بود، لیکن از نظر پژوهشی، ابتدا در کتب و صحف آسمانی و آنگاه در تحقیقات حکیمان و دانشمندان در طول تاریخ کانون توجه علمی بود و در این بین، کتاب آسمانی و جاودانة الهی، قرآن کریم و پس از آن، احادیث و بیانات معصومین(ع) از جهات مختلف تحلیل و تعلیل شده است و شواهد فراوانی برای اثبات تحقق کشف و شهود با زمینهها و علل گوناگون و نیز تحلیل ماهوی و معرفتشناختی آنها در کتاب و سنت وجود دارد که عارفان اسلامی و معرفتشناسان مسلمان همواره دربارة هویت و ماهیت کشف و شهود را از منظر قرآن و احادیث بحث و بررسی کردهاند.