چکیده:
در سدههای اخیر، قرآنپژوهی از اولویتهای مهم مستشرقان است. شماری از این آثار به انکار و یا دستکم تردید در وحیانیت قرآن تصریح دارد. ویلیام جوزف فدرر، نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. پژوهش حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث مینهد و به بررسی دیدگاه ویلیام فدرر در کتاب «What every American needs to Know about the Qur`an» دربارة مصادر قرآن پرداختهاست. نتیجة پژوهش بیانگر نادرستی بسیاری از ادعاهای فدرر است. مهمترین نقاط ضعف وی عبارتند از: مراجعه نکردن به منابع دست اول و معتبر، آدرسدهی غیردقیق به منابع، مراجعه نکردن به منابع تاریخی، تفسیری و حدیثی شیعه، تعصب نسبت به باورهای مسیحیت و غرضورزی در برابر معارف قرآنی. نتیجة این پژوهش در حوزة مطالعات استشراق و نیز مباحث کلامی و تفسیری کاربرد آشکار دارد. همچنین، این نتایج در عرصة تبلیغ و جذب نامسلمانان و اقناع فکری ایشان کارایی دارد
خلاصه ماشینی:
مصادر قرآن، وحی، ویلیام فدرر، فرهنگ جاهلی، ادیان ابراهیمی مقدمه مسلمانان معتقدند که قرآن مجید همان کلمات و الفاظی است که از جانب خداوند متعال و از سوی فرشتة وحی بر قلب و روح پیامبر خاتم(ص) نازل شد و آن حضرت نیز آن را کاملا دریافت و بدون کموکاست به جهانیان ابلاغ نمودند (ر.
همچنین، ایگناز گلدزیهر (Ignaz Goldziher) خاورشناس یهودی دربارة اقتباس قرآن از دیگر ادیان مینویسد: «اعلان این پیامبر عربی، ترکیب منتخبات از دیدگاههای مذهبی است که آنها را در برخورد با شخصیتهای یهودی، مسیحی و عناصر دیگر فراگرفته، یا بهدست آورده بود و سخت تحت تأثیر آنها قرار گرفته بود و او آن را به عنوان گواه بیداری مذهبی جدی میان قومش مناسب میدید» (Goldziher: 1917, 20).
3ـ مستشرقان و اثرپذیری قرآن از مصادر داخلی و خارجی برخی خاورشناسان بر این باورند که رسول اکرم(ص) معارف قرآنی را از دو منبع اخذ کردهاست: قسمتی را از محدودة جغرافیایی و زندگی اجتماعی و فرهنگی شبهجزیرة عربستان (= مصادر داخلی)، و قسمت دیگر را از منابع شفاهی و کتبی ادیان یهودیت، مسیحیت، زرتشت، تعالیم مانویت، عقاید، آداب و رسوم دیگر ملل که پیامبر اسلام(ص) به اشکال مختلف از دوران نوجوانی با آنان در ارتباط بودند، اقتباس کردند (= مصادر خارجی).
6ـ1) اقتباس قرآن از منابع شفاهی ادیان دیگر ویلیام فدرر به اولین سفر پیامبر اسلام(ص) با عمویش، ابوطالب، به سرزمین شام اشاره نمودهاند و پس از آن، با ارجاع به جملاتی از توماس کارلایل، نویسنده و مورخ مشهور اسکاتلندی، در کتاب قهرمانان، قهرمانپرستی و نقش قهرمانی در تاریخ اذعان میدارد که رسول اکرم(ص) نمیتوانست بخواند یا بنویسد (Federer, 2016: 23).