چکیده:
یکی از موضوعاتی که ارتباطی تنگاتنگ با مسائل زبانشناسی دارد و ناقدان در بررسی و تحلیل متون به آن توجهی ویژه دارند، سبکشناسی است که بین روش علمی در مطالعات زبانی و روش نقدی در مطالعه متن ادبی توازن ایجاد کرده است. از سوی دیگر، وجود تالیفاتی در تطبیق این روش بر متون خلایی بزرگ در این زمینه بهحساب میآید که کتاب اسلوب علیبن ابی طالب(ع) فی خطبه الحربیة گامی در راستای پر کردن خلا موجود بوده است. بدون شک هر نگاشتهای دارای جنبههای ارزشمند و احتمالا کاستیهایی است که مطرح نمودن و بررسی و نقد آنها میتواند زوایایی را برای نویسنده آشکار کند که از دید وی مخفی بوده و، از این رهگذر، مسیر برای ارائه هر چه بهتر تالیفات هموار شود. با این توصیف و برای تحقق چنین هدفی در مقاله حاضر به بررسی و نقد کتاب اسلوب علیبن ابیطالب(ع) فی خطبه الحربیة اثر علی احمد عمران پرداخته شده و، بعد از ذکر مقدمه و تعریف کتاب و اشاره به نقاط قوت آن، کاستیهای کتاب در چند محور اساسی بیان شده است. مهمترین یافتههای پژوهش، که یافتن همان کاستیها و محاسن و جنبههای نوآورانه کتاب است، در متن مفصلا ذکر شده و همه آنها حاکی از آن است که هرچند اثر با سرفصل وزارت علوم خیلی متناسب نیست، اما میتواند بهعنوان کتاب کمک درسی، که به تطبیق نظریهای جدید بر متنی ارزشمند چون نهجالبلاغة پرداخته، مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
بـا ايـن توصـيف و بـراي تحقـق چنـين هـدفي در مقالۀ حاضر به بررسي و نقد کتاب أسلوب علـي بـن أبي طالـب (ع ) فـي خطبـه الحربيـة اثـر علـي احمـد عمـران پرداخته شده و، بعد از ذکر مقدمه و تعريف کتاب و اشاره به نقـاط قـوت آن، کاسـتي هاي کتـاب در چنـد محـور اساسي بيان شده است .
- از نکات ديگر دربارٔە کاستي هاي کتاب حاضـر ايـن اسـت کـه نويسـنده هـيچ گونـه توجهي به مسائل آماري نداشته است ، درحـاليکـه ميتوانسـت تعـداد تشـبيهات و اسـتعارات و کنايـات و انـواع آنهـا را شـمارش و بسـامد هـر يـک را نـه تنهـا در هـر خطبه اي به صورت جداگانه ، بلکه در کل خطبه ها ارائه کند و تحليل هـاي مناسـب انجام دهد و نتايج ارزندهاي را بيان دارد؛ چرا که هرگونه بحث زباني در ارائۀ سـبک به پيگيري و شناخت بسامد ويژگي هاي سبکي متغير است و اينکه نتـايج از طريـق آمار و با اعداد و ارقام بيان شود (جبر، ۱۹۸۸: ۱۱)، ولي متأسفانه نويسنده در ايـن بخش از علمي بودن دور شده و بدون ارائۀ آمار جملات مبهمـي را بـه ايـن ترتيـب بيان ميکند: «إن حظ هذا النوع من التشبيه وافـر فـي الخطـاب الحربـي نسـبيا» (۱۵۲)، و يا در صفحۀ ۱۶۰ آمده است : «وقد کانت استعارات علي بن أبـي طالـب تصريحية بنسبة کبيرة » و نمونه هاي ديگر از ايـن گونـه گفتـه ها در صـفحات ۱۳۸، ۱۳۹، ۱۶۳، ۱۸۸، ۲۲۲، ۲۵۰، ۲۶۹ يافت ميشود.