چکیده:
فلسفه اسلامی علمی است که از گرایشات و شاخه های علوم اسلامی نشات گرفته است به این معنا که همگی منشاء و بنیاد دینی داشته اند براین اساس در این شاخه مکاتب مختلفی چون مکتب مشاء، اشراق و...جا گرفته که هر کدام در هر حوزه دارای فرد موسس و نامداری است. در این راستا هر یک از فلاسفه به شهر و یا کشور خاصی مربوط می شده اند که گاه خود نیز موسس یک فرقه و یا مکتب در میان مردم شهر خویش است. میرداماد از حمله افرادی است که بنیانگذار مکتب فلسفی در شهر اصفهان (بالاخص در دوره صفوی) است و پس از وی ملاصدرا این مهم را ادامه داد. براین اساس پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی درصدد واکاوی و تبیین میرداماد در مکتب فلسفی اصفهان است. برای رسیدن به این منظور نوشتار حاضر پس از بیان مساله به تبیین و توصیف واژه های مهم در این حیطه پرداخته و سپس در بخش دوم به تحلیل فلسفه اسلامی در بطن تمدن و فرهنگ اسلام پرداخته و درانتها تبیین نقش حکیم میرداماد را مد نظر قرار داده است. ره آورد این مهم این است که باتوجه به مرکزیت شهر اصفهان در دوران صفوی و حضور وی در این شهر عاملی جهت تاسیس مکتب فلسفی در اصفهان شد تاجایی که همگان از نقاط گوناگون برای فراگیری این مهم به این شهر و شخص رجوع می کردند.
خلاصه ماشینی:
برای رسیدن به این منظور نوشتار حاضر پس از بیان مساله به تبیین و توصیف واژه های مهم در این حیطه پرداخته و سپس در بخش دوم به تحلیل فلسفه اسلامی در بطن تمدن و فرهنگ اسلام پرداخته و درانتها تبیین نقش حکیم میرداماد را مد نظر قرار داده است .
». (آشتیانی:١٣٦٠، ٤٠) لذا از آنجایی که میر داماد در دوران صفویه حضور داشته و پایتخت صفوی اصفهان بود پرواضح است وی در این منطقه پس از گذشت سالیان و قرون تأثیر بسیاری بر این منطقه و سایر مردم نیز داشته باشد چنانکه در تاریخ ایران اسلامی، پیرامون تاثیرگذاری وی نوشته اند: میرداماد، از دو طریق بر اندیشه های بعد از خود، تأثیر گذاشت : «در ابتدا با نوشته ها و تألیفاتش که بیش از یکصد جلد کتاب و رساله میباشد.
در این راستا میرداماد هرچند از داشتن اساتید به روز و مشهور تا حدودی محروم مانده بود ولی در سایه همت و تلاش خویش در ارتقای سطح فکری و علمی و فرهنگی جامعه خویش نقش بسزایی داشته است و همه این مهم در دوران صفوی که از دولت های شیعی به حساب آمده و تشییع را با اقدامات خود چون نهضت ترجمه و تألیف کتب گوناگون و توجه به علمای شیعه ترویج داد، متقارن بود بر این اساس میرداماد با تألیف کتب گوناگون چون قبسات ، تقدیسات و کتب مختلفی در حیطه عرفان و حکمت و فلسفه توانست حکمت فلسفی اصفهان را باتوجه به مرکزیت این شهر در این دوره بنیانگذاری کند.