چکیده:
هدف پژوهش حاضر، تبیین جایگاه «سلام» در آموزه های اسلامی و پیامدهای تربیتی آن است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری داده ها بر اساس فرم های فیش برداری از منابع موجود و مرتبط انجام شده و در ادامه با شیوه های کیفی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به این ترتیب که محققان کوشیده اند در راستای تفسیر ذهنی محتوایی داده های متنی از طریق فرایندهای طبقه بندی نظام مند، کد بندی (باز، محوری و انتخابی)، تم سازی و طراحی ابعاد شناخته شده استفاده کنند. نتایج پژوهش نشان می دهد که «سلام» ریشه ای قرآنی و آدابی مبتنی بر سبک زندگی معصومان علیهم السلام دارد و مهم ترین پیامدهای تربیتی آن در دو بعد فردی (کرامت افزایی، عزت آفرینی، تقویت تواضع و جلوگیری از تکبر، آرامش زایی و تعادل روانی) و اجتماعی (زمینه سازی انس و الفت، تقویت تعامل عاطفی، تقویت همدلی، تحکیم دوستی) دسته بندی و تبیین می شود.
خلاصه ماشینی:
"سلام کردن یکی از عواملی است که میتواند سرآغاز ایجاد تعاملات اجتماعی انسانها باشد؛ چرا که همه انسانها نیازمند رابطه و برقراری ارتباط با دیگران هستند و این به دلیل آن است که حیات و زندگی پویا و مولد آدمی در گرو روابط بین فردی و ارتباطات مؤثر و مفید و متقابل با دیگران است.
3ـ متواضع بودن سلامکننده :امام صادق7 در باب این ویژگی سلامکننده میفرماید: ان من التواضع ان یرضی الرجل بالمجلس دون المجلس، وان یسلم علی من یلقی؛ «از آثار تواضع این است که انسان به نشستن در پایین مجلس راضی باشد و به هرکس میرسد، سلام کند» (مجلسی، 1403هـ، ج 76، ص 6).
با توجه به موارد فوق، مراد از عزتآفرینی سلام برای آدمی این است که انسان با سلام کردن به عملی دست میزند که سرور مؤمنان را در بر داشته و میتواند به عزت و جایگاه والایی نزد خداوند و افراد جامعه یابد.
امام علی7 نیز میفرماید: «ذات مؤمن الفتگیرنده است و در کسی که با هیچکس الفت نگیرد و کسی با او الفت نگیرد، هیچ خیری نیست» (کلینی، 1344، ج 2، ص 102) همان گونه که اشاره شد، سلام کردن یکی از عواملی است که موجب ایجاد الفت، انس و دوستی میشود؛ زیرا انس و الفت خواستهای طبیعی است که خداوند در نهاد همگان سرشته است.
جامعه در همکاری خود با یکدیگر نیازمند تفاهم است که در بین افراد حاکم باشد و این با سلام کردن حاصل میشود."