چکیده:
سرمایه اجتماعی یکی از مباحث مهم اجتماعی است که ابزاری برای دستیابی به انواع دیگر سرمایه ها از جمله سرمایه های اقتصادی، انسانی و فرهنگی است. یکی از حوزه های مهم تاثیرپذیر از سرمایه اجتماعی، نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش است. از این رو پژوهش حاضر با درک اهمیت مسئله سرمایه اجتماعی و بر اساس چارچوب نظری مبتنی بر تاثیرپذیری ابعاد گوناگون تحصیلی دانش آموزان مانند مشارکت والدین در امر آموزش و نیز موفقیت تحصیلی آنان از سرمایه اجتماعی، به تبیین نظری و طرح ادبیات پژوهش و آزمون فرضیات پیرامون سرمایه اجتماعی خانوادگی و تاثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان پرداخته است. چارچوب نظری این پژوهش بر پایه نظریه های کلمن در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده و ترکیبی از چند نظریه دیگر در این حوزه است. روابط والدین با یکدیگر، دریافت کمک از والدین در حل مشکلات شخصی، صحبت کردن و تعامل با والدین، احساس محبت کردن و صمیمیت از شاخصهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی خانواده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان در پنج منطقه شهر تهران(مناطق 1،5،7،4،12) در سال تحصیلی 94- 1393 می باشد. حجم نمونه آماری این تحقیق 456 دانش آموز (151 پسر و 305 دختر) است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گرد آوری داده ها از مصاحبه مبتنی بر پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه از اعتبار سازه مناسب برخوردار بوده و ضرایب آلفای کرونباخ نشان دهنده پایایی قابل قبول ابزار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر سرمایه اجتماعی تاثیری مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد و همچنین به سبب مشارکت والدین در امور مدرسه، سرمایه اجتماعی سهم دیگری از واریانس موفقیت تحصیلی را توضیح می دهد.
Social capital is a significant social issue which is a means to attain other forms of capital including economic, human, and cultural capital. Family and education are two realms which can be affected by social capital. The present study aimed to identify the relationship between family social capital, parental involvement in schools, and students’ academic achievement. The theoretical framework of the study is based on Coleman’s theory and some other relevant theories. Parents’ relationships, getting help from parents in case of facing personal problems, interaction with parents, and intimacy are among the indicators used for assessing social capital. The statistical population of the study comprised all high school students in five districts of Tehran (Districts 1, 4, 5, 7 & 12) in school year 2014-2015. For the purpose of sampling, simple random sampling method was utilized and 456 students (151 boys and 305 girls) were selected. The required data were collected through structured interview which was based on a questionnaire. The questionnaire had desirable construct validity. Cronbach's alpha coefficient obtained for the reliability of the questionnaire showed its acceptable reliability. Results revealed that change in social capital had a direct effect on students’ achievement. Furthermore, social capital explains another part of variation in students’ achievement due to parental involvement in schools.
خلاصه ماشینی:
رابطۀ سرمایه اجتماعی خانوادگی و مشارکت والدین در امور مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دکتر حسین دهقان ١ مروارید مهدی سراجیان ٢ چکیده سرمایه اجتماعی یکی از مباحث مهم اجتماعی است که ابزاری برای دستیابی به انواع دیگر سرمایه ها از جمله سرمایه های اقتصادی، انسانی و فرهنگی است .
نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر سرمایه اجتماعی تأثیری مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد و همچنین به سبب مشارکت والدین در امور مدرسه ، سرمایه اجتماعی سهم دیگری از واریانس موفقیت تحصیلی را توضیح میدهد.
این پژوهش در پی بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت والدین در امور مدارس و همچنین موفقیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران است .
مشارکت به منزلۀ یک متغیر واسطه ای در این پژوهش مورد نظر قرار گرفته که میتواند از سرمایه اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی والدین با مدرسه متاثر بوده و بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان موثر باشد.
اما یافته های حاصل از پژوهش در بعد استنباطی در زمینۀ میزان تاثیر سرمایه اجتماعی خانوادگی بر مشارکت والدین ، حساسیت آموزشی و میزان موفقیت تحصیلی فرزندان به شرحی که ملاحظه میشود بر اساس فرضیات اصلی و فرعی پژوهش تدوین شده است .
بحث و نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سرمایه اجتماعی به ویژه سرمایه اجتماعی درون خانوادگی با مشارکت والدین و موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه دارد.
همچنین یکی دیگر از نتایج این پژوهش ناظر بر رابطه مشارکت والدین در مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان است .