چکیده:
امروزه یکی از موثرترین راهکارها جهت تحقق بهینه بازیافت ، نهادینه کردن طرح تفکیک از مبدا زباله است . تفکیک از مبدابه عنوان اولین گام بازیافت در جهت تحقق اهداف مدیریت مواد زائد جامد شهری میباشد. با توجه به اهمیت تفکیک از مبدا از جنبه های زیست محیطی و بهداشتی پرداختن به این موضوع بدون مشارکت مردم امری محال است زیرا تولید کنندگان اصلی زباله شهروندان هستند. هدف از این پژوهش بررسی نقش آگاهی و مشارکت مردم در بهینه سازی طرح تفکیک زباله از مبدا در منطقه ١٦ شهرداری تهران است . پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و نوع داده ها در این تحقیق با توجه به ابزار گرد آوری داده ها (پرسشنامه ) کمی است . بر اساس هدف ، تحقیق حاضر کاربردی می باشد. روش گردآوری داده ها با توجه به نوع تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به منابع و مآخذ علمی شامل کتاب ، مجلات و هم چنین سایت های اینترنتی و مقالات علمی معتبر بوده است . روش اجرا در پژوهش حاضر به صورت میدانی است . همچنین در این پژوهش علاوه بر مطالعات اسنادی از پرسشنامه و روش های آماری جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. فاکتورهای مورد مطالعه آموزش و روش های آن ، جمع آوری، قوانین مدیریت پسماند، میزان زباله تولیدی بوده است . جامعه آماری شامل کلیه خانوارهای ساکن در منطقه شانزده شهرداری تهران است . در این پژوهش به دلیل عدم دسترسی به کل جامعه آماری به دلیل حجم زیاد تعداد ٢٠٠ نمونه به صورت تصادفی از بین خانوارهای سطح منطقه ١٦ انتخاب شده که برای این منظور پرسشنامه ١٥ سئوالی توزیع و جمع آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد که روش آموزش ، نحوه جمع آوری درخصوص طرح تفکیک زباله از مبدا مهم ترین فاکتورها می باشند.
Institutionalization of the source separation of waste project is now one the most effective solutions to achieve an optimum recycling. Source separation is the first step of recycling regarding solid waste management’s objectives. Considering the importance of source separation regarding environmental and health aspects, this case is impossible issue without people participation since citizens are the main waste producers. This study aimed at examining the role of people’s awareness and engagement in optimization of source separation of waste project in 16 restrict of Tehran Municipality. This was a descriptive-analytical study consisting of quantitative data collected through questionnaire. This was an applied research in terms of objective. Data collection method was based on library research referring to scientific references including books, papers, websites, and valid scientific articles. Implementation method of study was based on field method. In addition to documentary studies, questionnaire and statistical methods were used for data analysis. The studied factors consisted of teaching methods, waste collection, waste management rules, waste generation rates. Statistical population consisted of all families living in restrict 16 of Tehran Municipality. 200 members were selected from families living in restrict 16 as sample size- due to inaccessibility to statistical population and large number of it, using random sampling method. For this purpose, 15 questionnaires were distributed, collected and analyzed statistically. Results obtained from study showed that teaching and collection methods are key factors in case of source separation of waste project.
خلاصه ماشینی:
بررسي ميزان اثربخشي آموزش تفکيک زباله از مبدأ به شهروندان (مطالعه موردي: منطقه ١٦ شهرداري تهران ) حسن مشيدي کارشناسي ارشد مديريت دولتي، گرايش مالي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات چکيده امروزه يکي از موثرترين راهکارها جهت تحقق بهينه بازيافت ، نهادينه کردن طرح تفکيک از مبدأ زباله است .
البته وجود مشکلات زيست محيطي از اين دست ، به معناي مبرا بودن ساير کشورهاي توسعه يافته از پيامدهاي آن نيست چرا که مشکلات زيست محيطي کنوني، مشکلاتي فراملي و جهانياند (گيدنز، ١٣٩٠) اين امر علاوه بر تحميل هزينه هاي سنگين به شهرداريها به دليل ماهيت خطرناک برخي از اين پسماندها و عدم مديريت مناسب اينگونه زائدات ، سلامت و بهداشت انسان را نيز در معرض خطر قرار داده است ؛ بنابراين مديريت مواد زائد جامد انتظام دهنده مراحل کنترل ، توليد، انبار يا ذخيره سازي، حمل و نقل و انتقال ، تبديل يا بازيافت و دفع زباله است که در آن بهينه ترين اصول و اقدامات براي رعايت ملاحظات بهداشتي، اقتصادي، اجتماعي، مهندسي، حفاظت و زيبايي شناختي به همراه روش هاي اداري، مالي، قانوني و برنامه ريزي بکار گرفته ميشود.
تنها راهکار مناسب جهت کاهش دفن پسماند نهادينه کردن طرح تفکيک از مبدأو ايجاد ارزش افزوده از راه ترويج امر بازيافت و همچنين بهره گيري از آموزش و مشارکت شهروندان و دخالت آنان در امور مربوط به مديريت و حل مشکل پسماندهاي حاصل از فرآيند فعاليت هاي انساني است .