چکیده:
حوزه «مادری/ اشتغال» به همزمانی نقشهای مادری و شغلی برای زنان اشاره دارد که از جهات مختلفی قابل تامل و نیازمند تدبیر و مدیریت است. تدابیر حاکمیت در راستای تسهیل این امر، تحت مقوله «سیاست اجتماعی» که از ابزار مدیریت مخاطرات اجتماعی و پاسخ به نیازهای گروههای خاص میباشد قابل تحقق است. این پژوهش با هدف فهم تحولات و الگوهای حاکم بر سیاستهای اجتماعی در حوزه «مادری/ اشتغال»، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. مهمترین نتایج این پژوهش عبارت است از:1- سیاستگذاری ایران در چهار دهه اخیر به دلیل تغییر تسهیلات ارائه شده بر اساس تعداد فرزندان، از مهمترین ابزارهای تنظیم جمعیت به شمار رفته است. 2- سیاستگذاری در این حوزه، تاخیری و پسینی بوده است. 3- در سیاستهای تسهیلی ایران خدماتی در راستای حمایت از شیردهی طبیعی مادران شاغل اختصاص داده شده است. اما افزایش گرایش به مصرف شیرخشک و ارتباط آن با سیاستگذاری تسهیل مادری، میتواند نشاندهندة عدم اجرای مطلوب سیاستهای مربوطه باشد. 4- برخی از تحولات نوشتاری خدمت پارهوقت، از کفایت آن کاسته است. 5- الگوهای سیاستگذاری ایران در شاخصهای «جمعیت» و «مراقبت»، چندوجهی، عمدتا مستقیم و به سمت ترویج و تحکیم الگوی «مرد نانآور/ زن مراقب» بوده است.
The Field Of "Maternal / employment" refers to the simultaneous roles of motherhood and Employment for women that needs to devise and macro management. Government policies in order to facilitate this are under the category of "social policy" that is one of the tools in social risk management and respond to the needs of specific groups. This research is done in qualitative content analysis and is used thematic analysis technique.The population studied is all of the rules and regulations adopted by the competent authorities from Islamic Revolution to present. The results of this study are: 1. Iran's policy in the field of "Maternal / employment" was the most important adjustment tools population and culture of the rule of Iran's population in the past four decades, 2. The policy in this field was delays and late, 3. Flexibility and balance the politics with the leading groups in childbearing, lifestyle changes and technical advances, isnt the adequacy and sufficiency, 4. The patterns of policies to suit of demographic trends, the process of privatization or outsourcing of the government and a change of government or the executive management of the country have different forms, in different periods.
خلاصه ماشینی:
گام جدی در این زمینه با تصویب قانون «ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی» در سال 1374 برداشته شد که برای تمامی گروههای زنان شاغل در بخشهای دولتی و غیردولتی مدت چهار ماه (محدود به سه فرزند) برای مرخصی زایمان اعلام شد و براساس آییننامة اجرایی آن (1375) تعلق ماه چهارم مرخصی به ارائة گواهی پزشک برای احراز عدم استفاده از شیرخشک منوط شد.
4. 2 تحلیل تحولات سیاسی با نگاهی کلی به سیاستهای تسهیلی حوزة «مادری/ اشتغال» در ایران میتوان تحولات رخداده را در ابعاد زیر موردتوجه قرار داد و تبیین و تفسیر کرد: الف) تمامی این سیاستها مگر مورد «کاهش ساعات کاری زنان در شرایط خاص» که بهتازگی (1395) به نظام حقوقی ایران وارد شده است به پیش از انقلاب اسلامی بازمیگردد و بعد از انقلاب تاکنون در همان سیاستهای موجود صرفا تغییراتی مبنیبر افزایش یا کاهش گسترة سیاستها و نیز برخی از شرایط تحقق آنها صورت گرفته است؛ تغییراتی که از بعضی جهات به بهبود وضعیت سیاستی ایران در این حوزه منجر شده است و از برخی جهات دیگر دسترسی مادران شاغل را کاهش داده است.