چکیده:
توسعهی قضایی تحولات حقوقی جدیدی را ایجاد کرده و رئیس قوهی قضائیه به عنوان عالی ترین مقام این سازمان در این
توسعه نقش ایفاء میکند که یکی از این تحولات مدخلیت خود او در روند دادرسی ایران است. روند دادرسی به جریان
رسیدگی به یک پرونده از شروع دادرسی تا پایان اجرای بی شائبه ی حکم گفته می شود. رئیس قوه ی قضائیه عمدتا وظایف و
اختیارات اداری در این زمینه بر عهده دارد البته در امور قضایی نقش او در روند دادرسی باید مورد بررسی قرار گیرد که در
اجرای عدالت قضایی از چه جایگاهی برخوردار است؟ ایشان علاوه بر پایش مستمر بر حسن اجرای قوانین از طریق نهادهای زیر
مجموعه ی قوه، اعاده ی دادرسی از آراء قطعی مراجع قضایی که آنها را خلاف بین شرع تشخیص دهد را تجویز می نماید که
قابل رسیدگی در شعب خاص دیوان عالی کشور بوده و این شعب راّی قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و
ماهوی به عمل می آورند؛ و گاه به صورت تلویحی در روند دادرسی از جمله از طریق صدور آیین نامه و بخشنامه و ایجاد و
حذف تشکیلات قضایی و نقل و انتقال قضات و تایید وکلاء در امور امنیتی نقش ایفاء می کند. لذا رئیس قوه ی قضائیه در روند
دادرسی از جایگاه خاصی برخوردار است. ضرورت ایجاد سمت قضایی برای عالی ترین مقام دستگاه قضا در قوانین و خلاء وجود
مبانی وظایف و اختیارات قضایی این مقام حاکمیتی سبب شد تا به بررسی جایگاه و نقش این مقام عالی در روند دادرسی ایران
بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"رئیس قوه ی قضائیه عمدتا وظایف و اختیارات اداری در این زمینه بر عهده دارد البته در امور قضایی نقش او در روند دادرسی باید مورد بررسی قرار گیرد که در اجرای عدالت قضایی از چه جایگاهی برخوردار است ؟ ایشان علاوه بر پایش مستمر بر حسن اجرای قوانین از طریق نهادهای زیر مجموعه ی قوه ، اعاده ی دادرسی از آراء قطعی مراجع قضایی که آنها را خلاف بین شرع تشخیص دهد را تجویز می نماید که قابل رسیدگی در شعب خاص دیوان عالی کشور بوده و این شعب رأی قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به عمل می آورند؛ و گاه به صورت تلویحی در روند دادرسی از جمله از طریق صدور آیین نامه و بخشنامه و ایجاد و حذف تشکیلات قضایی و نقل و انتقال قضات و تایید وکلاء در امور امنیتی نقش ایفاء می کند.
امروزه نیز بایستی قائل به این بود که رئیس قوه ی قضائیه بنا به دلایل ذیل در روند دادرسی ایران نقش ایفاء می کند: - در صورتی که رئیس قوه ی قضائیه رأی قطعی صادره از هر یک از مراجع قضایی را خلاف شرع بین تشخیص دهد با تجویز اعاده ی دادرسی پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط خود او برای این امر تخصیص می یابد مورد رسیدگی قرار گرفته و رأی قطعی صادر گردد."