چکیده:
مرفولوژی مسطح و کم شیب دشت نمدان و چشمه سارهای حاشیه دشت باعث شده که رودخانه شادکام در بخش های میانه، فاقد دسترسی مستمر باشد و همین امر توسعه کشاورزی را در منطقه مشکل ساخته است. دشت نمدان دارای حوضه رسوبی آبرفتی عمیق است و ضخامت آبرفت در این حوضه 100 متر پیش بینی شده است. خاک از منابع طبیعی مهمی است و فرسایش آن علاوه بر ایجاد مخاطرات محیطی، آسیب پذیری جدی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. ما در این مقاله میزان رسوبدهی در حوضه آبریز نمدان را با مدل MPSIAC و GIS مورد ارزیابی قرار دادیم. هدف اول پهنه بندی درجه رسوبدهی محدوده مورد مطالعه از نظر تولید رسوب بود و دوم محاسبه میزان رسوبدهی (QS) میزان تولید رسوب کل و کلاسه بندی آنها در حوضه بود. نتایج بدست آمده از پهنه بندی حوضه آبریز مورد مطالعه در سه کلاس فرسایشی بالا – متوسط – کم طبقه بندی شدند. همچنین پهنه بندی با رسوبدهی بالا از شمال غرب تا جنوب شرق حوضه در مسیر رودخانه شادکام در بخشهایی که نوع لیتولوژی و پوشش زمین را رودخانه و آبراهه، آبرفتهای نهشته شده، رس سیلت و ماسه و قلوه تشکیل داده مشاهده می شود.
خلاصه ماشینی:
"چرا که پتانسیل ایجاد رواناب سطحی و فرسایش خاک با کاربری زمین و زراعت به شدت زیاد میشود (Thornton & Jones, 1998: 508) در مطالعات انجام شده لوپز و همکاران (2001) عامل پوشش گیاهی را به عنوان یک عامل مهم مرتبط با خصوصیات فیزیکی و انسانی حوضهها مورد توجه قرار داده است (Lopes et al, 2001:44) همین طور تأثیر عامل شیب، رخسارههای زمین شناسی و عامل بارندگی در فرسایش خاک در بررسیهای مختلف از جمله کارهای متریخت و گنزالس (2005) مورد تأیید قرار گرفته است (Metternicht & Gonzalez, 2005: 723) اغلب روش هایی که در مطالعات فرسایش خاک به کار میرود، مدل هایی تجربی و بر مبنای روشهای مشاهدهای است.
g نمره نهائی فرسایش خندقی عامل سطحی خاک در روش BLM است د- امتیاز 9 عامل در مدل MPSIAC با استفاده از روابط موجود در هر واحد کاری تعیین گردیده، در نسبت مساحت آن ضرب شده و با هم جمع امتیازهای بدست آمده میزان درجه رسوبدهی ( R) کل حوزه مورد مطالعه بدست آمد.
8S)رابطه 8: که در این رابطه: R= ارتفاع رواناب برحسب اینچ P= ارتفاع بارندگی (اینچ) S= عامل مربوط به نگهداشت آب در سطح زمین است که مقدار آن برابر است با : = 1000 −10رابطه 9: همچنین در این روش CN شماره منحنی مربوط به مقدار نفوذ آب در حوضه میباشد که در بخش ارزیابی عوامل9 گانهی مؤثر در فرسایش و رسوب دهی در حوضه دشت نمدان قسمت خاک جدول 4 مقدار CN برای حوضه دشت نمدان بر اساس روشهای موجود در کتاب اصول هیدرولوژی کاربردی دکتر علیزاده بدست آورده شده است که مقدار آن برابر با 68 می باشد ."