چکیده:
گسترش بیماری کووید 19 در جهان، بر سبک زندگی افراد تاثیر گذاشته است و بدون شک، این بیماری تاثیر زیادی بر سلامت جسمی و روحی افراد دارد. قرنطینهسازی علاوه بر تاثیرات مثبت در کنترل بیماری کرونا، موجب افزایش انزوای اجتماعی و کاهش سلامت افراد شده است. خانه، بهعنوان محیطی که افراد زمان زیادی از اوقات خود را در آن میگذرانند، میتواند تاثیرات مثبت یا منفی شگرفی بر سلامت ساکنین داشته باشد. هدف پژوهش پیش رو، شناسایی و دستهبندی مشکلات موجود در فضای مسکونی در دوران کرونا و پساکرونا و استخراج مدل مفهومی است. در این راستا، سوالات زیر مطرح میگردند: کدام یک از شاخصهای مدل مفهومی پژوهش، در نمونهی مورد مطالعه (مجتمع مسکونی ششصد دستگاه مشهد) توانسته موجب بهبود سلامت ساکنین شود؟ و کدام راهکارهای کالبدی و زیستمحیطی در معماری فضای مسکونی، جهت ارتقاء سلامت در دوران کرونا و پساکرونا وجود دارد؟ روش این پژوهش، ترکیبی میباشد و در دو بخش کیفی و کمّی انجام گرفته است. در بخش اول که ماهیت کیفی دارد، با مرور پیشینه و پژوهشهای صورتگرفته در زمینهی روانشناسی محیط و سلامت، به استخراج مدل مفهومی اولیهی پژوهش (ارائهی مولفههای موثر بر ارتقاء سلامت) پرداخته شده است. در بخش دوم، مولفهها و شاخصهای بهدستآمده، توسط متخصصین حوزهی معماری و روانشناسی مورد سنجش قرار گرفته، مدل نهایی ارائه و در نمونهی مورد مطالعه به وسیلهی پرسشنامه بررسی شده است. یافتهها نشان میدهند که شاخصهای فضای سبز، تراس، دسترسی به فضاهای باز، دید و منظر مطلوب، تهویه، اقلیم، آلودگی صوتی در مجتمع ششصد دستگاه واقع در شهر مشهد رعایت شده و موجب رضایتمندی ساکنین گشته است. همچنین شاخصهای ایوان، ایمنی و نظافت، مورد توجه قرار نگرفته و ساکنین دچار نارضایتی بودند. در انتها نیز، برای هر یک از شاخصهای مدل مفهومی پژوهش، راهکارهایی ارائه شده است.