چکیده:
جیمز آلفرد مارتین، فیلسوف و اندیشمند معاصر دین، با نگاهی به تجربیات دینی و زیباییشناختی دورههای تاریخی و طرح نظریات مختلف به دنبال نشان دادن ارتباط تجربیات دینی و زیباییشناختی در قرون مختلف است. این ارتباط در یک ساحت گفتمانی مورد بحث قرار می گیرد. این گفتمان علاوه بر پرداختن به مفهوم چیستی هنر و دین به این مساله می پردازد که تا چه اندازه دین میتواند در تعیین معیارهای زیبایی و همچنین آفرینش آثار هنری نقش اساسی داشته باشد و همچنین هنر چه نقش تعیینکنندهای در تجربیات دینی بشری داشته است. این پژوهش همچنین کوشیده تا با نگاهی به سیر تاریخی بحث به تئوریهای مطرح شده از جمله اندیشههای فیلسوف آلمانی، شلایرماخر، پرداخته و تعاریف متفاوت او از چیستی دین، تجربه دینی و هنر و گفتمان میان این مفاهیم را بررسی کند.
در مقاله، در پاسخ به سوال ذکرشده، این مطلب مورد بحث واقع شده است که به نظر جیمز آلفرد مارتین، این گفتمان در نهایت به هدفی واحد میانجامد که همانا درکی از واقعیت حقیقی و راستین است. زیرا به همان میزانی که تجارب دینی بشری دارای بنیانهای عمیق حسی است، تجارب زیباییشناختی نیز منبعث از ادراک حسی ـ مشارکتی مفهوم زیبایی بین مخاطب و اثر هنری است.
James Alfred Martin, a contemporary philosopher and thinker of religion, seeks to illustrate the connection between religious and aesthetic experiences in different centuries by reviewing these experiences in historical periods and proposing different theories. This connection is discussed in a discursive context. In addition to addressing the concepts of art and religion, this discourse deals with the extent to which religion can play a key role in determining aesthetic criteria and creation of works of art as well as the decisive role of art in human religious experiences. This study also examined the existing theories, including the thoughts of the German philosopher, Schleiermacher, and his various definitions of religion, the religious experience, art, and the discourse between these concepts by reviewing the history of the discussion.
To answer the aforementioned question, this study discussed that, according to James Alfred Martin, this discourse ultimately leads to a single goal, which is a perception of the true reality. The reason is, as much as aesthetic experiences are derived from participatory-sensory perception of beauty between the audience and the work of art, religious experiences of human beings have deep sensory foundations.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله، در پاسخ به پرسش ذکرشده، این مطلب بررسی شده است که بهنظر جیمز آلفرد مارتین این گفتمان درنهایت به هدفی واحد میانجامد که همانا حاصلآمدن درکی از واقعیت حقیقی و راستین است، زیرا به همان میزانی که تجارب دینی بشری دارای بنیانهای عمیق حسی است، تجارب زیباییشناختی نیز منبعث از ادراک حسی ـ مشارکتی مفهوم زیبایی بین مخاطب و اثر هنری است.
5. شلایرماخر و ساحت مشترک تجربۀ دینی و تجربۀ زیباییشناختی مارتین معتقد است که با ظهور رمانتیسم شلینگ، فیلسوف آلمانی، بهدنبال بینشی فلسفی هنری رفت تا اهداف فلسفی را در تاریخ ادیان پیدا کند، اما «فردریش دانیل ارنست شلایرماخر»، معاصر وی که از او مسنتر هم بود، معتقد بود که باید بر تفکرات معاصر خود که یکی از مهمترین مبانی تفکر رمانتیسم بود و هنر را برترین صورت بصریت میدانست خط بطلان بکشد و دین را جایگزین آن کند.
ازسویدیگر او به نوعی قابلیت تأویل و تفسیر امور هنری به اندیشهها و معانی معین اعتقاد دارد، اما مثال جالبی که درمورد این دو مفهوم بهکار میبرد (که شاید بتوان آن را تصویری ازگفتمان زیباییشناسی و دین نیز در نظر گرفت) این است که شلایرماخر معتقد بود دین بهطور ملموس تنها در ادیان انسانی وجود دارد و نسبت ادیان انسانی به دین همانند نسبت فرمهای موسیقی به خود موسیقی است.
جیمز آلفرد مارتین بر این باور است که گفتمان دین و هنر درنهایت به هدفی واحد میانجامد که همانا درکی از واقعیت حقیقی و راستین است، زیرا به همان میزانی که تجارب دینی بشری دارای بنیانهای عمیق حسی است، تجارب زیباییشناختی نیز منبعث از ادراک حسی ـ مشارکتی مفهوم زیبایی بین مخاطب و اثر هنری است.