چکیده:
مولف در این مقاله با بررسی تعداد 29790 نسخه خطی از کتابخانه آستان قدس رضوی ضمن ارائه
آماری از تعداد و انواع جلدهای نسخههای خطی این کتابخانه، نفیسترین و کهنترین آنها را معرفی نیز کرده
است.
او این مجلدات را در سه بخش با روکشهای چرمی، با روکشهای پارچهای و جلدهای روغنی دستهبندی
کرده و نمونههای مهم آنها را به ترتیب تاریخ برشمرده است. همچنین به نقوش و تزئینات این نسخهها،
نوشتههای روی جلدها و نام صحافانشان اشاره کرده است.
در انتها نیز جلدهای روغنی کتابخانه در جداولی به این صورت تقسیمبندی و معرفی شده است: جلدهای
روغنی مزیّن به تصویر گل و مرغ، مزیّن به تصویر گل و بوته، مزیّن به ترنج و سرترنج و بعضا لچکی و گل و
بوته، مزیّن به گل نرگس، مزیّن به گل زنبق، جلدهای تشعیرسازی شده، مزیّن به خوشه انگور.
خلاصه ماشینی:
"جلدهای نفیس گنجینه نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی (به ترتیب تاریخی) سده چهارم جزوه قرآن ش 3013 این نسخه پیش از سال 327ق کتابت شده ووقفنامهاش ـ که به خط کوفی و به قلم زرد نوشته شده ومتأسفانه نخستین برگ آن ساقط گردیده ـ چنین است:«علی نفسی و علیهم بیعه و هبته فمن غیر او بدل فقد باءباثمه والله حسیبه واشهدت الله بذلک علی نفسی وکفیبالله شهیدا وکتب باصبهان فی شهر رمضان سنة سبعوعشرین وثلثمایة».
به خط ریحان با مرکب تحریر و زر، اعراب و اعجامبه خامه خفی با لاجورد و زنگار و شنگرف، شد با زر وتحریر مشکی، فواصل آیات گوی زرین و لاجورد،حاشیه برخی از اوراق مزین به شمسه و ترنجهایدرشت زرین مرصع، پشت صفحه اول لوح زرین مرصعپیوسته به ترنج بوتهجقهای درشت به الوان زر و تحریر ولاجورد و زنگار و سیاه، درون دایرههای لوح اسماءالحسنی، صفحه اول و دوم سه سطری مزین بهدندانموشی با خطوط پیچ و خم، هر یک از این دوصفحه دارای دو کتیبه زرپوش پیوسته به ترنجبوتهجقهای درشت، در میان کتیبه بازوبندی در زمینهلاجورد به قلم زر شماره جزو و جمله «کلام الله تعالیوتقدس» نگاشته شده، دو صفحه آخر دارای چهار کتیبهزرپوش و دو ترنج بزرگ، در میان کتیبهها شماره جزء ونام مذهب یعنی علی بن محمد نقاش خاص نوشته شده،تاریخ تذهیب: جمادیالاول احدی و ثمانین (کذا).
» و در پایان ترنج: «تنزیل من رب العالمین»و در کتیبه بازوبندی ذکر «یا حنان» و در بازوبندی بعدیرقم «فی سنه 1297»، درون ترنج حدیث نبوی درفضیلت تلاوت قرآن، اطراف ترنج شاخه درخت به قلمزر، جدول و کمند به طلا، حاشیه مزین به نقوش ختایی در زمینه مشکی، عطف تیماج عنابی، درون نسخه ازجهت تذهیب بسیار جالب و تماشایی است."