چکیده:
تحقیق حاضر به بررسی فقهی- حدیثی اعمال مسجد کوفه و سهله پرداخته و نحوه انجام دادن اعمال عبادی را در این دو مسجد شریف، به معنای دخیل بودن مکانی خاص از مسجد در صحت یا کمال عمل، بازپژوهی کرده است. تتبع در روایات مربوط به این دو مسجد نشان میدهد در خصوص مکانهای معیّنی از مسجد کوفه، اعمال و ادعیهای با نص صحیح یا معتبر وارد شده که بیانگر توجه و اهمیت عبادت در آن مکان نزد امام معصوم بوده و ارشاد به این مطلب است که انجام دادن عبادت در این مواضع، در کمال عمل عبادی و بهرهمندی از ثواب تام، نقش دارد. اما در مورد قسمتهای دیگر مسجد کوفه و تمامی مسجد سهله، دلیل روشنی بر خصوصیت داشتن موضعی از آنها یافت نشد. همچنین، انجام دادن عبادت در مکانهای منسوب به انبیا و امامان معصوم: در هر دو مسجد شریف، به دو شرط یقینی بودن انتساب و اثبات عبادت مکرر معصوم در آن محل، در کمال عمل دخیل است و اقتدا به سیره عملی معصومین: محسوب میشود. اما در صورت اثبات نشدن عبادت مکرر معصومین: در آن محل و با فرض یقینی بودن انتساب، عبادت کردن در خصوص آن موضع، تنها از باب تبرک جستن به آن مکان، توجیهپذیر است.
خلاصه ماشینی:
1 اما آنچه در این پژوهش دنبال میشود، بررسی فقهی مدارک و مستنداتی است که اعمال مختص این دو مسجد شریف را بیان میکند و هدف از این بررسی، دستیابی به این است که آیا مدارک و مستندات، صرفا بر اصل انجامدادن اعمال و بیان فضیلت نماز واجب و مستحب در این دو مسجد دلالت دارد یا به چگونگی انجام دادن این اعمال در محل و موضعی خاص از مسجد نیز نظر دارد؛ به عبارت دیگر آیا از ادله و مستندات میتوان چنین استنباط کرد که انجامدادن عبادت و خواندن نماز در مکانی خاص از مسجد، در صحت اعمال و عبادات دخالت دارد یا حداقل محمد بن الحسن و علی بن محمد، عن سهل بن زیاد، عن عمرو بن عثمان، عن محمد بن عبد الله الخزاز، عن هارون بن خارجة عن أبی عبد الله7، قال: قال لی: «یا هارون بن خارجة، کم بینک و بین مسجد الکوفة؟ یکون میلا؟» قلت: لا، قال: «فتصلی فیه الصلوات کلها؟» قلت: لا، فقال: «أما لو کنت بحضرته، لرجوت ألا تفوتنی فیه صلاة، و تدری ما فضل ذلک الموضع؟ ما من عبد صالح و لانبی إلا و قد صلی فی مسجد کوفان حتی أن رسول الله9 لما أسری الله به، قال له جبرئیل7: تدری أین أنت یا رسول الله الساعة؟ أنت مقابل مسجد کوفان، قال: فاستأذن لی ربی حتی آتیه، فأصلی فیه رکعتین، فاستأذن الله- عز و جل- فأذن له، و إن میمنته لروضة من ریاض الجنة، و إن وسطه لروضة من ریاض الجنة، و إن مؤخره لروضة من ریاض الجنة، و إن الصلاة المکتوبة فیه لتعدل ألف صلاة، و إن النافلة فیه لتعدل خمسمائة صلاة، و إن الجلوس فیه بغیر تلاوة و لاذکر لعبادة، و لو علم الناس ما فیه، لأتوه و لو حبوا».