چکیده:
زمین لرزه پدیدهای است، طبیعی که به خودی خودء میتواند قابلیت بحران نداشته باشد. آمادگی و
برنامهریزی دقیق برای تخمین آسیبپذیری و کنترل و کاهش زلزله میتواند تعیین کننده درجه بحران
باشد. تاب آوری شهری به منزله راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیتهای آنها مطرح میشود و
تعاریف» رویکردهاء شاخصها و الگوهای سنجشی متفاوتی درباره آن شکل گرفته است. بر این اساس به
علت رشد شتابان شهرنشینی و متقابلا آسیبهای ناشی از آن لازم است با این پدیده برخوردی سیستماتیک
داشت. چراکه امروزه وقوع مخاطرات طبیعی به عنوان پدیدههای تکرارپذیر محسوب میشود. بر اساس
ضرورت موضوع این پژوهش با استفاده از مدلسازی HDI ابتد! اقدام به شناخت مبانی مدیریت بحران
ناشی از زلزله نموده؛ و در مرحله بعد به تحلیل فضایی شهر ایلام پرداخته است. لازم به ذکر است پژوهش
حاضر دارای رویکرد توسعه ای - کاربردی و روش تحقیق ترکیبی از روشها (توصیفی»
کتابخانهای و میدانی) میباشد. همچنین جهت تحلیل و ترسیم از نرم افزارهایSPSS،GRAFER،GIS و دیگر برنامههای مورد نیاز استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس مدل
7 میانگین آسیب پذیری ناشی از زلزله در شهر ایلام برابر ۰/۱۷ درصد تا ۰/۳۶ درصد می باشد. که
ناحیه یک -۴ به عنوان منطقه ای که بیشترین آسیب پذیری ناشی از زلزله را دارا میباشد. و ناحیه سه-۴ به
عنوان ناحیه ای که کمترین آسیب پذیری ناشی از زلزله را دارا بوده است. همچنین لازم به ذکر است میزان
عددی مدل HDI بین (۰ و ۱) قرار داشته است.
خلاصه ماشینی:
بر اساس ضرورت موضوع این پژوهش با استفاده از مدلسازی HDI ابتدا اقدام به شناخت مبانی مدیریت بحران ناشی از زلزله نموده؛ و در مرحله بعد به تحلیل فضایی شهر ایلام پرداخته است.
نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس مدل HDI میانگین آسیب پذیری ناشی از زلزله در شهر ایلام برابر 17/0 درصد تا 36/0 درصد می باشد.
لذا این پژوهش بر فرض استوار است: الف) به نظر می رسد میان نواحی شهری از نظر آسیب پذیری و تاب آوری ناشی از بحران زلزله در شهر ایلام بر اساس محدوده سیاسی- اداری تفاوت و نابرابری وجود دارد.
این مدل قابلیت گسترش و جایگزینی را دارا بوده و در هر کشور برای بررسی تطبیقی و انتخاب مناطق، شهرها و یا نواحی به منظور بررسی و سنجش درجه توسعه یا محرومیت آنها کاربرد دارد (مودت و همکاران، 1389: 88).
به تصویر صفحه مراجعه شودشکل (5) رتبه بندی نواحی آسیب پذیر و تاب آور شهر ایلام در برابر زلزله بر اساس مدل HDI نتیجه گیری براساس گزارش دفتر برنامهریزی سازمان ملل متحد در سال 2002میلادی، ایران در میان دیگر کشورهای جهان، رتبه نخست را از نظر تعداد زلزلههایی با شدت بالای 5/5 ریشتر در سال و یکی از بالاترین رتبهها را در زمینه آسیبپذیری ناشی از وقوع زلزله و تعداد تلفات این سانحه به خود اختصاص داده است.
بر اساس ضرورت موضوع پژهش حاضر با رویکرد توسعهای-کاربردی و مدل HDI اقدام به الویت بندی تاب آوری و آسیب پذیری ناشی از بحران زلزله در شهر ایلام اقدام نموده است.