چکیده:
این پژوهش، که با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی لورنس باردن انجام شده بر هدف بررسی روش شناخت حقیقت از دیدگاه شیخ اشراق و تبیین دلالتهای آن برای برنامه درسی مبتنی است. طبق نتایج این مطالعه میتوان چنین نتیجهگیری کرد که شیخ اشراق، شناخت را شامل شناخت فطری، شناخت حسی و شناخت خیالی، شناخت عقلی و شناخت شهودی میداند؛ قلمرو شناخت را عالم مثال میداند و روش شناخت را همراهی عقل و کشف، قوانین قطعی و بدیهی عقل معیار کشف و شهود، تقدم و برتری دین بر عقل و کشف میداند؛ منابع شناخت را عقل، شهود، تجربههای عرفانی میداند که از طریق تهذیب نفس و سلوک عرفانی بهدست آمده است و طراحی برنامه درسی بر اساس دیدگاه سهروردی بر هدف قرب الیالله یا فنای فیالله، تعامل دانشآموز و معلم و محور قرار دادن دانشآموز بهعنوان منبع اطلاعات و تصمیمات برنامه درسی با «هدف تحقق خود» یا همان «تجربه حضوری» فرد مبتنی است که از طریق روشهای مبتنی بر شهود، عقل و خودسنجی بهدست میآید.
خلاصه ماشینی:
هاشمی اردکانی، نوروزی و بختیار نصرآبادی (١٣٩٠) طی مطالعه ای تحت عنوان «درآمدی بر معرفت شناسی سهروردی و دلالتهای تربیتی آن » چنین نتیجه گیری کردند که اشراق ـ یعنی فلسفه ای که معرفت را حاصل پیوند میان تفکر عقلانی و شهودی میداند ـ بر این باور است که علم حضوری نفس به خود، اساس هر گونه ادراک و آگاهی را تشکیل میدهد.
نتایج این تحقیق با تحقیقات سبحانی (١٣٧٣)، بهشتی، ابوجعفری و فقیهی (١٣٧٩)، احسن و یزدان پناه (١٣٩١)، حسینی (١٣٩١)، عباس زاده (١٣٩١) و بهشتی (١٣٩٣) همخوانی دارد؛ پس میتوان نتیجه گرفت شیخ اشراق معتقد است تعلیم و بحث و استدلال در رسیدن به حقیقت لازم است ولی کافی نیست و طریق علم و شناخت به این روش منحصر نیست ؛ بلکه برای معرفت اسرار ماوراء طبیعی و حقایق الهی، راه ذوق و عیان و کشف و اشراق مناسب ، و بحث و استدلال ، مقدمه اشراق است .
نتایج این تحقیق با تحقیقات هاشمی اردکانی، نوروزی و بختیار نصرآبادی (١٣٨٧)، خادمی و گل آقایی (١٣٨٩)، و نوروزی و هاشمی اردکانی (١٣٩٠)، هاشمی اردکانی و میرشاه جعفری (١٣٩٢) همخوانی دارد؛ پس میتوان نتیجه گرفت طراحی برنامه درسی بر اساس دیدگاه سهروردی بر هدف قرب الیالله یا فنای فیالله ، تعامل دانش آموز و معلم و محور قرار دادن دانش آموز به عنوان منبع اطلاعات و تصمیمات برنامه درسی با «هدف تحقق خود» یا همان «تجربه حضوری» فرد مبتنی است که از طریق روشهای مبتنی بر شهود، عقل و خودسنجی به دست میآید.