چکیده:
آزادی مذهب، ابعاد مختلفی دارد؛ از آزادی اعتقاد به مذهب بهمنزلۀ امری ذهنی تا آزادی ابراز و تجلی آن در زندگی شخصی و اجتماعی که امری عینی است. تجلی این آزادی ممکن است در بدو امر به صورت حق انجام مناسک مذهبی و نیایش نمایان شود. همچنین، حق پوشش و استفاده از نمادهای مذهبی، نشانۀ پیوند میان آزادی مذهب و آزادی بیان است. حق تشکیل اجتماعات که به طور عام شناسایی شده است، برای تحقق آزادی مذهبی نیز به کار میآید. حق آموزش مذهبی و تبلیغ مذهب، دیگر نمودهای مهم آزادی مذهب به شمار میروند که به طور جدی از سوی باورمندان مذاهب، پیگیری میشوند. ادای سوگند براساس مذهب نیز تجلی دیگری از این حق است. مقالۀ حاضر با روش تحلیلی-توصیفی این جلوهها را در رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر بررسی میکند و نشان میدهد که با وجود عدم تصریح به برخی از این زوایا در اسناد بینالمللی، رویۀ قضایی دیوان این حق را توسعه داده است.
Religious Freedom has various dimensions، since freedom of have a belief as a subjective matter to a religion to freedom of express the belief in personal and social life، as an objective matter. The first aspect of this right is visible prima facie in the right to do religious duties and practice religious rites and benediction. The right to assembly that generally recognized is useful to enjoy religious freedom. Also the rights to religious clothing and use religious symbols obtained from the link between religious freedom and freedom of speech. The right to religious education and missionary are other aspects that religious believers sue it، seriously. Swearing on the religion is other aspect of the freedom، too. This paper surveys these aspects in the precedent of international human rights bodies and concludes that despite of non-explicitly in international instruments، those bodies protect development of the right to freedom of religion.
خلاصه ماشینی:
دیوان همچنین در رأی خود راجع به پروندة کلیسای متروپولیتن مسـاربیا و دیگـران علیـه مولداوی، به روشنی ارتباط حق بر ایجاد نهادهای مذهبی را با حق بـر ابـراز مـذهب بیـان کـرده است و میگوید: «از این جهت که بـه طـور سـنتی اجتماعـات مـذهبی بـه صـورت تشـکیلات سازمان یافته تبلور یافته اند، مادة ٩ باید براساس مادة ١١ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر که حق بر ایجاد جوامع مسالمت آمیز را در برابر مداخلۀ نامشروع دولت پاسداری مینماید، تفسیر گـردد ...
این کمیته تأکید میکند که محدودیت های درنظر گرفته شده در بند ٢ مادة ١٨ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نباید دارای ماهیت تبعیض آمیز باشد و ضروری است با هـدفی که برای آن در نظر گرفته شده است رابطۀ مستقیم و تناسب داشته باشد و نباید سـبب تبـاهی حق آزادی دینی شود (شمسی، ١٣٩٠: ١٥٤).
١ بنـابراین ، درصورتیکه اعتقادات مذهبی کودک (بیشتر سنین نوجوانی مـدنظر اسـت ) متفـاوت از والـدین وی باشد مشخص نیست که آیا آموزش وی باید براساس اعتقادات مذهبی خود باشد یا والـدین وی؟ همچنین ، اگر کودکی تمایل به فراگیری آموزش های مذهبی نداشته باشد تکلیف دولت هـا در این خصوص چیست ؟ لذا ضروری است درخصوص آمـوزش مـذهبی در مـدارس بـه مسـئلۀ حفاظت از کودکان در برابر اجبار و القائات مذهبی والدین یا قیمان قانونی آنان نیز توجه شود و این موضوع را در حمایت از تکثرگرایی و پلورالیسم دینی مدنظر قرار دهند.