چکیده:
طی دهه های اخیر کمیت فعالیتهای پژوهشی و به تبع آن کمیت بروندادهای پژوهشی ایران به شدت افزایش یافته اما دیدگاه صاحبنظران و مطالعات صورت گرفته در این رابطه حاکی از آن است که مجموع این فعالیتها در قالب یک واحد کیفیت و اثربخشی بسیار ضعیفی داشته است بنابراین به منظور شناخت کاستیها و انحرافهای موجود در این عرصه نیاز است وضعیت نظام آموزش و پژوهش کشور از جنبههای مختلف مورد بررسی قرار گیرد از آنجا که برخی صاحبنظران یکی از کاستیهای بنیادین نظام آموزش و پژوهش کشور را عدم رعایت تعادل میان شاخههای مختلف علم و به ویژه کم توجهی به علوم انسانی و اجتماعی عنوان کرده اند پژوهش حاضر با هدف مطالع الگوی پراکنش بروندادهای علمی آیاسآی ایران در حیطههای موضوعی مختلف طی سالهای صورت پذیرفته است در این راستا ابتدا دادههای مربوط به بروندادهای آیاسآی ایران از تارنمای وب آو نالج استخراج شد سپس روند تغییرات سهم هر حیط موضوعی از مجموع بروندادهای کشور سهم بروندادهای ایران از مجموع بروندادهای جهان در هر حیط موضوعی و رتب کشور از حیث تعداد بروندادها به تفکیک حیط موضوعی در باز زمانی مورد نظر بررسی و در قالب نمودار ترسیم گردید یافته ها نشان داد که تناسب قابل قبولی میان تعداد بروندادهای آیاسآی حیطه های موضوعی مختلف کشور وجود نداشته و در این میان سهم علوم انسانی و اجتماعی بسیار اندک بوده است در نتیجه این احتمال که یکی از علل بنیادین ناکارآمدی نظام آموزش و پژوهش کشور کم توجهی به علوم انسانی و اجتماعی باشد تقویت شده و پیشنهاد میگردد در مطالعات آتی این مسئله با جزئیات بیشتری مورد مطالعه قرار گیرد
خلاصه ماشینی:
از آنجا که برخی صاحبنظران یکی از کاستیهای بنیادین نظام آموزش و پژوهش کشور را «عدم رعایت تعادل میان شاخههای مختلف علم» و به ویژه «کمتوجهی به علوم انسانی و اجتماعی» عنوان کردهاند، پژوهش حاضر با هدف «مطالعۀ الگوی پراکنش بروندادهای علمی آیاسآی<FootNote No="144" Text=" ISI (Institute for Scientific Information)"/> ایران در حیطههای موضوعی مختلف طی سالهای 2017-1970» صورت پذیرفته است.
یافتهها نشان داد که تناسب قابل قبولی میان تعداد بروندادهای آیاسآی حیطههای موضوعی مختلف کشور وجود نداشته و در این میان سهم علوم انسانی و اجتماعی بسیار اندک بوده است.
ارتقاء رتبۀ ایران از حیث تعداد مقالههای آیاسآی بر اساس دادههای وب آو نالج [23] یکی از بیماریهای نظام آموزش پژوهش کشور که بسیاری صاحبنظران دربارۀ آن سخن راندهاند «عدم تعادل مناسب میان رشتههای مختلف»، «تأکید بیش از حد بر برخی شاخههای خاص علم» و به ویژه «کمتوجهی به علوم انسانی و اجتماعی» است.
روند تغییرات سهم ایران از بروندادهای آیاسآی جهان در هر حیطۀ موضوعی بر اساس دادههای وب آو نالج و بانک جهانی [23] [33] همانطور که در شکل 7 مشاهده میشود، سهم حیطههای تلفیقی «فنی- فیزیکی» و «انسانی- اجتماعی» به ترتیب در سالهای 2007 و 2011 با سهم جمعیتی کشور برابر شدهاند.