چکیده:
قاچاق مواد مخدر یکی از مسائل پیچیدۀ اجتماعی عصر حاضر است که زمینهساز بروز بسیاری از آسیبها و انحرافات اجتماعی است. این پدیده نهتنها امنیت فرد، بلکه امنیت ملی جامعه را هدف قرار میدهد. در این پژوهش، به منظور بازسازی معناییِ تجربه زیستۀ زنان، کشف علل و زمینهها و نحوۀ مواجهۀ آنان با قاچاق مواد مخدر از روش کیفی استفاده شده است. دادههای تحقیق از مصاحبۀ عمیق در زندان مرکزی شهر کرمان با 18 زن قاچاقچی که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شده بودند به دست آمد و نتایج با استفاده از تحلیل تماتیک تحلیل شدند. طبق نتایج حاصله، علل قاچاق مواد مخدر توسط زنان را میتوان در هشت مضمون اصلی: موقعیتهای زنانه، مشکلات نظام اقتصادی، ضعف سیستمهای مقابله، بسترهای اکولوژیک منطقه، مشکلات خانوادگی، فقر فرهنگی، دوستان ناباب و تضاد طبقاتی قرار داد. بنابراین، قاچاق مواد مخدر توسط زنان پدیدهای چندعلتی است که علل و زمینههای شکلگیری آن را نباید فقط در شخص یا نهادی خاص جستوجو کرد؛ بلکه همواره مجموعهای از عوامل فرهنگی، اجتماعی و محیطی، خانوادگی، قضایی، انتظامی به همراه علل فردی زمینهساز تحقق قاچاق میشوند.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین ، قاچاق مواد مخدر توسط زنـان پدیـده ای چندعلتی است که علل و زمینه های شکل گیری آن را نباید فقط در شخص یا نهادی خاص جست وجو کـرد؛ بلکـه همواره مجموعه ای از عوامل فرهنگی ، اجتماعی و محیطی ، خـانوادگی ، قضـایی ، انتظـامی بـه همـراه علـل فـردی زمینه ساز تحقق قاچاق می شوند.
زنـان به علت داشتن وظایف مادری و گاهی سرپرستی خانوار، اگر به قاچاق مـواد مخـدر دسـت بزنند، ناخودآگاه نیز خود به دام اعتیاد گرفتار می شوند که این نیز به نوبة خود موجب بروز درگیری های خانوادگی و اجتماعی برای آن ها می شود و باعث می گردد اعتماد خـانواده بـه آن ها از بین برود و زمینة فرارشان از خانواده فراهم شود.
از آنجا که این منطقـه بـه لحـاظ جغرافیـایی و اکولوژیـک مرزی طولانی و گسترده با استان سیستان و بلوچسـتان دارد و ایـن هـم جـواری جغرافیـایی بـا هم جواری فرهنگی همراه شده ، زمینه را برای فعالیت های اقتصادی ماننـد قاچـاق مـواد مخـدر فراهم کرده است .
Felson & Clarke پژوهش لیک [٢٩] و همکاران دربارة قاچاق مواد مخدر حاکی از تأیید یافتـه هـای ایـن پـژوهش دربارة نقش اثرگذار والدین و اعضای خانواده و حلقة ارتباطات خانوادگی بر قاچاق از سوی زنان اسـت .
بنابراین ، به طورکلی همسو با نظریه های گیدنز، فلسون و کوهن در قالب تغییـر الگوی فعالیت های روزانه و سبک زندگی مبنی بر اینکه شرط تحقق کـنش نابهنجـار تجمیـع و حضور همة شرایط و عوامل است [٢٥]، ضروری است جهت برون رفت از وضع موجود و کـاهش قاچاق مواد مخدر از سوی زنان ، نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی از یک سـو و همچنـین نقـش ارادی و گزینش انتخابی سوژه را در برنامه ریزی ها در نظر داشت ."