چکیده:
در دنیای امروزی، صنعت گردشگری، یکی از بزرگ ترین و پاک ترین صنایع جهان است و جایگاه ویژه ای دارد. گردشگری فرهنگی و طبیعت گردی دو مقوله مهم در حوزه گردشگری هستند که می توانند دریچه های نوینی از شناخت را برای جوامع به همراه داشته باشند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش فرهنگ و طبیعت در صنعت گردشگری منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی از طریق تکنیک برآورد الگوی جاذبه است. الگوی جاذبه برای شرح انواع مختلفی از رفتارها در مکان های مختلف استفاده می شود. برای این منظور از متغیرهای مناطق حفاظت شده زمینی به عنوان شاخصی برای میزان بناهای تاریخی، مناطق حفاظت شده دریایی، مناطق جنگلی، درآمد سالانه گردشگری، تولید ناخالص داخلی سرانه و گردشگران بین المللی ورودی در تصریح الگو استفاده شده است. پس از بررسی پایی متغیرهای مورد مطالعه، الگوی جاذبه تصریح شده، با استفاده از روش داده های تابلویی برای ۸ کشور منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی در بازهه زمانی (۲۰۱۲-۱۹۹۵) برآورد شده است. نتایح حاصل از تخمین الگو نشان داده اند که مناطق حفاظت شده دریایی، مناطق حفاظت شده زمینی، مناطق جنگلی و تولید ناخالص داخلی سرانه، تاثیر مثبت و معنی دار و درآمد سرانه گردشگری، تاثیر منفی و معنی دار بر صنعت گردشگری کشورهای مورد مطالعه داشته اند.
As one of the largest and cleanest industries، tourism has a prominent status in todays world. Cultural and natural tourism as two major subfields of tourism may open new windows for societies to better understanding each other. The main objective of this research is to examine the role of culture and nature on tourism industry in selected OIC member states. The variables of terrestrial and marine protected areas، forest area، tourism per capita income، per capita GDP and number of international tourists arrival are used to construct an empirical model. A research gravity model has been estimated using panel data technique for eight selected countries for the period of 1995-2012. The findings indicate positive and significant effect of marine protected areas، terrestrial protected areas، forest area and per capita GDP on the tourism industry، while tourism per capita income leaves negative and significant impact on the industry.
خلاصه ماشینی:
پس از بررسی پایایی متغیرهای موردمطالعه ، الگوی جاذبه تصریح شده ، با استفاده از روش داده های تابلویی برای ۸ کشور منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی در بازٔە زمانی (۲۰۱۲- ۱۹۹۵) برآورد شده است .
بنابراین در دنیایی که انسان ، حتی از هوای پاک ، به عنوان یک جاذبه برای جذب گردشگران استفاده می نماید (محسنی ، ۱۳۸۸: ۱۵۰)، توجه به ویژگی های فرهنگی و طبیعی یک منطقه ، می تواند به عنوان زبان گویای تاریخ ، تمدن ، فرهنگ و زیبایی یک کشور، بسیار حائز اهمیت باشد، بر همین اساس پژوهش حاضر به بررسی نقش عوامل فرهنگی و طبیعی بر صنعت گردشگری منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی ۱ (OIC) شامل ایران ، لبنان ، مصر، مراکش ، تونس ، ترکیه ، آلبانی و مالزی طی سال های (۲۰۱۲-۱۹۹۵) پرداخته است .
دریایی و همکاران ۱ (۲۰۱۲) در مقاله تحقیقاتی خود با عنوان «بررسی اثرات حکمرانی خوب بر توسعة صنعت گردشگری برای ۳۰ کشور منتخب درحال توسعه و ۳۰ کشور عضو OECD در دورٔە زمانی ۲۰۰۹-۱۹۹۶» با استفاده از روش داده های تابلویی ، به بررسی اثرات شاخص های حکمرانی خوب بر جذب گردشگر پرداخته اند.
پوراحمد و همکاران (۱۳۹۱) در مقالة تحقیقاتی خود با عنوان «بررسی و تحلیل نقش موزه ها در توسعة گردشگری فرهنگی ؛ مطالعه موردی : موزه های شرق استان مازندران »، بر اساس جدول مورگان ، ۳۸۰ نفر را به عنوان حجم نمونه انتخاب کرده اند و با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به جمع آوری داده ها پرداخته اند.