چکیده:
وجه تمایز مدل «مردم سالاری دینی» نسبت به سایر مدلهای حکومت دینی، توجه ویژه به نقش مردم، پاسخگویی و اعتماد مردم به دولت است که با واژه کارآمدی از نگاه سرمایه اجتماعی قابل فهم است. از طرفی صرف استفاده از منابع ایدئولوژیک برای تولید سرمایه اجتماعی نمیتواند همبستگی مردم با حاکمیّت که زمینه مدیریت جامعه است را فراهم آورد. در واقع امروزه بهویژه با توجه به تحولات گسترده فرهنگی و اجتماعی در ایران، دامنه تولید سرمایه اجتماعی مشروعیتزا برای حکومت، فراتر از عامل مذهبی رفته و با عامل کارآمدی (اقتصادی و اجتماعی) ممزوج شده است. براساس این نقش، کارآمدی در تعمیق و تداوم مردمسالاری دینی از منظر سرمایه اجتماعی مسئله اصلی این پژوهش است. نتایج این تحقیق نشان میدهد کارآمدی از طریق افزایش سطح اعتماد و کنشهای دو طرفه میان نظام سیاسی و مردم موجب تولید بیشتر سرمایه اجتماعی و در نتیجه تعمیق و تداوم مردم سالاری دینی میشود. در واقع «کارآمدی» میتواند بهعنوان حلقه اتصال بین تولید سرمایه اجتماعی و تعمیق مردم سالاری دینی عمل نماید.
The distinction between the model of religious democracy and other models of religious government lies in the special attention paid to the role of the people, people`s accountability and trust to the state, the fact understandable with the word efficiency, when speaking of social capital. On the other hand, producing social capital may not occur with mere use of ideological resources and provide public faithfulness to the sovereignty as a ground for managing society. In fact, today, especially due to the widespread cultural and social developments in Iran, the scope for producing legitimacy as an important social capital for the state has gone beyond the religious factor and tied to the efficiency factor (economic and social). The role of effectiveness in deepening and stabilizing religious democracy with regard to social capital, therefore, is the main issue of this research? As explained in the paper, the efficiency would lead to more social capital and, consequently, to stability of the religious democratic system by increasing the level of trust and bilateral action between the political system and the nation. In fact, efficiency can serve as a link between the production of social capital and the deepening of religious democracy.
خلاصه ماشینی:
کارآمدی و تداوم نظام مردمسالاری دینی از منظر سرمایه اجتماعی چکیده وجه تمایز مدل «مردم سالاری دینی» نسبت به سایر مدلهای حکومت دینی، توجه ویژه به نقش مردم، پاسخگویی و اعتماد مردم به دولت است که با واژه کارآمدی از نگاه سرمایه اجتماعی قابل فهم است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد کارآمدی از طریق افزایش سطح اعتماد و کنشهای دو طرفه میان نظام سیاسی و مردم موجب تولید بیشتر سرمایه اجتماعی و در نتیجه تعمیق و تداوم مردم سالاری دینی میشود.
(حجاریان، 1373: 81) با توجه به آنچه در تعریف سرمایه اجتماعی، به خصوص از «پاتنام» نقل شد که بهمعنای اعتماد و کنش متقابل نظام سیاسی و مردم در پذیرش هنجارهای یکدیگر است و همچنین نظر به نقشی که کارآمدی در مقبولیت و مشروعیت نظام سیاسی میتواند ایفا کند، میتوان به مدلی تحلیلی برای تأثیر کارآمدی در تعمیق مردمسالاری دینی از طریق سرمایه اجتماعی دست یافت.
فارغ از این، تدوین مشروح اصل 44 قانون اساسی بهعنوان سند بالادستی همه برنامههای توسعه کشور و همچنین تدوین طرح «اقتصاد مقاومتی» برای مقابله با بحرانهای داخلی و خارجی اقتصادی، نمونههایی از توجه بسیار به تقویت وضعیت اقتصادی نظام جمهوری اسلامی است که میتواند با افزایش سرمایه اجتماعی موجبات ثبات سیاسی بیشتر نظام را فراهم کند.
(عالم، 1386: 109) (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار شماره 1: تعمیق مردمسالاری دینی از طریق افزایش سرمایه اجتماعی توسط کارآمدی بنابر آنچه در نمودار بالا دیده میشود، کارآمدی در سه حوزه بسیار مهم اقتصاد، سیاست و عدالت در معنای اعم آن میتواند موجبات اعتماد، هماهنگی و مشارکت بیشتر آحاد جامعه با حاکمیت را فراهم آورد.