چکیده:
مقدمه: مکانیابی بهینه داروخانهها، دسترسی سریع بیماران به خدمات دارویی را تسهیل کرده و عدم توزیع متناسب داروخانهها، مشکلات شهروندان در دسترسی به این مراکز را به دنبال دارد. هدف عمده این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع داروخانههای فعلی و تعیین بهترین مکان جهت تاسیس داروخانههای جدید است.
روش پژوهش: این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. مراحل طی شده در امر مکانیابی داروخانههای شبانهروزی شامل تهیه لایههای اطلاعاتی برای هر عنصر، طبقهبندی هر لایه اطلاعاتی بر اساس میزان ارزش و ترکیب همه لایههای اطلاعاتی و اعمال ضرایب نهایی مدل ANP و تهیه نقشهی نهایی بوده است. همچنین دادهها شامل دو معیار فاصله و دسترسی و دوازده زیر معیار بوده است.
یافتهها: پس از انجام محاسبات و بررسیهای لازم، بیشترین وزن به معیار «شعاع خدمتدهی» و کمترین وزن به معیار «فاصله از مراکز نظامی» تعلق گرفت. در محدوده مورد مطالعه 13/36 درصد از سطح منطقه دارای توان عالی یا درجه یک برای استقرار مراکز جدید و 21/5 درصد دارای درجه 2 یا مناسب است.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که مکان فعلی اکثر داروخانههای شبانهروزی در شهر ارومیه متناسب با جمعیت منطقه، نمیباشد. با توجه به همپوشانی محدوده خدماترسانی داروخانهها بخصوص در محدوده مرکزی شهر، ساماندهی در این مناطق و انتقال برخی از واحدهای موجود به نواحی دیگر که کمبود دارند ضروری است و در قسمتهای شمالی و شرقی شهر با توجه به نقشه نهایی نیازمند تاسیس مراکز جدید می باشد.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس، در تحقیق حاضر سعی شده است با استفاده از محیط GIS بهترین مکانها برای احداث داروخانههای شهر ارومیه مشخص شود تا گامی اساسی در جهت مکانیابی بهینه این کاربری با در نظر گرفتن دسترسی مناسب مردم به آن، برداشته شود.
در ادامه لایههای تهیه شده با توجه به ضرایب بدست آمده از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره (AHP وANP) در نرمافزار GIS مورد همپوشانی قرار گرفته و مکانهای مناسب برای داروخانههای شبانهروزی شهر ارومیه مشخص گردید.
در این پژوهش به منظور تعیین مکان بهینه جهت استقرار داروخانههای جدید در شهر ارومیه 2 معیار اصلی با 12 زیرمعیار با استفاده از مدل ANP در رویکری تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید.
[In Persian] 2- Yaghfori H, Fotohi S, Beheshtifar J, Application of GIS in spatial distribution analysis location of pharmacies in jahrom city.
Application of GIS in locating, spatial distribution and network analysis of community health centers (Case Study: Mahabad City) [dissertation].
Spatial planning and organization of health services using GIS (Case study in Zanjan); J Human Geogr Stud, 2010 Fall; 73 (42): 39-58.
Spatial Analysis and site selection of health medical and hospital centers using GIS(case study:Jahrom city):J Geogr Space, 2013 Autumn; 43(13): 153-170.
Location allocation of health care centers using GIS (Case study: region 11 of Tehran): J Fasa Univ Med Sci, 2015; 4 (4) :463-474.