چکیده:
هدف: هدف این پژوهش، بررسی دیدگاه قرآن در رابطه با مقوله آرزوهای غیر حقیقی یا به عبارتی؛ آرزوهای بازدارنده انسان از فرهنگ متعالی است. روش: روش مورد استفاده در این تحقیق، روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است. یافته ها: یافته های به دست آمده از تحقیق، گویای آن است که قرآن کریم نسبت به مقوله آرزو، نگاهی مستقل داشته، با دسته بندی محتوایی آرزوهای انسانی به دو گروه آرزوهای سازنده و بازدارنده، آنها را در قالب امثالی تبیین کرده است. آرزوهایی نظیر ثروت فراوان، عمر طولانی و کفرورزی مومنان، از جمله آرزوهای بازدارنده مورد تاکید در قرآن هستند که متاسفانه امروزه به صورت سازمان یافته، در عرصه جهانی تبلیغ می شوند. نتیجه گیری: فرهنگ غنی اسلامی منبعث از قرآن و روایات، موید آمال نیک برای انسان بوده و در عین حال، با ذکر مصادیقی مشخص، نسبت به ابتلای به آرزوهای بازدارنده، هشدار داده و پیامدهای آن را نیز تبیین کرده است. از منظر قرآن، شیطان، عامل اسارت انسان در دام آرزوهای بازدارنده، و غفلت و ارتکاب گناه و حماقت، از شاخصه های اصلی و موثر کامیابی شیطان است.
خلاصه ماشینی:
"(غافر: ١١) شش ) و این واژه که در اصل برای شرط وضع شده، گاهی در معنای آرزو نیز به کار رفته (سیوطی، ١٤٢٠، ج ١: ١٤٩) و ٢٠١ مرتبه از آن در قرآن استفاده شده (عمایره و مصطفی، ١٤١٠: ٥١٩) که ١٥ مورد آن برای بیان آرزوهاست (نساء: ٤٢، ٨٩، ١٠٢؛ آل عمران: ٣٠، ٦٩، ١١٨؛ بقره: ٩٦، ١٠٩، ١٦٧؛ حجر: ٢؛ احزاب: ٢٠؛ ممتحنه : ٢؛ قلم : ٩؛ معارج: ١١؛ زمر: ٥٨) که از آن میان، برخی، از مصادیق آرزوهای بازدارنده است ؛ نظیرآرزوی اهل کتاب در مورد ارتداد مؤمنین : «ود کثیر من أهل الکتاب لو یردونکم من بعد إیمانکم کفارا حسدا ...
(طباطبایی، ١٤١٧، ج ١٤: ٣٩١؛ قرشی، ١٣٧٧، ج ٧: ٦٦) امام صادق (ع ) نیز میفرمایند: وقتی آیۀ «و آنان که چون کار زشتی کنند، یا بر خود ستم روا دارند، خدا را به یاد میآورند و برای گناهانشان آمرزش میخواهند- و چه کسی جز خدا گناهان را میآمرزد؟ و بر آنچه مرتکب شدهاند، با آنکه میدانند [که گناه است ]، پافشاری نمیکنند» (آل عمران: ١٣٥) نازل شد، ابلیس ملعون به کوه ثور آمد و با صدای بلند همۀ اعوان و انصار و عفریتها را فرا خواند و گفت : چنین آیه ای نازل شده، کیست که بتواند در برابر آن عرض اندام کرده و آن را خنثی سازد؟ در این هنگام وسواس خناس بر پاخاست و گفت : این مهم را من بر عهده میگیرم ."