چکیده:
هدف: برای تعلیم و تربیت موثر در کشور، لازم است علاوه بر نهادهای رسمی تربیت، سایر نهادهای مرتبط و تاثیرگذار نیز وظایف تربیتی خود را به درستی ایفا کنند. مسئله پژوهش، نبود یک مدل جامع و روزآمد برای معرفی نهادهای دخیل در تربیت و نحوة تعامل آنهاست. این تحقیق به دنبال شناسایی و تبیین نقش اختصاصی مهم ترین نهادهای دخیل در تعلیم و تربیت و بررسی نسبت میان آنها از منظر مقام معظم رهبری بود. روش: روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. در این پژوهش، 65 سخنرانی از ایشان که با مقوله تعلیم و تربیت ارتباط بیشتری داشتند، بررسی و تحلیل شدند. یافته ها: بر اساس یافته ها، 12 نهاد با نقش تربیتی، شناسایی و در چهار گروه نهادهای سیاستگذاری و راهبری کلان، نهادهای سیاستگذار- حمایتی- عامل، نهادهای عامل - حمایتی و نهادهای عامل تبیین و سپس دلایل ضعف تعاملات لازم میان نهادها مطرح شد. نتیجه گیری: برای موفقیت و تاثیرگذاری برنامه تربیت، عملکرد تربیتی تمامی نهادها باید برنامه ریزی و مدیریت شود. در این راستا، پیشنهادهایی برای تقویت تعاملات میان
نهادها ارائه شد.
For effective education in the country، it is necessary that in addition to formal institutions of education، other related and influential institutions play his educational roles correctly، too. The problem is the lack of a comprehensive model to introduce the institutions involved in education and explain how they interact. This study intends to identify and explain the specific role of the most important institutions involved in education and their relationships based on the supreme leader’s views.
Methods: The research method is descriptive- analytical model. Sixty- five supreme leader’s speechs which are related to the education are analyzed.
Results: Based on the findings، twelve institutions with educational role were identified، and explained according to four groups: policymaking and macro leadership institutions، policymaking- supportive-operating institutions، operating- supportive institutions، and operating institutions. Finaly، the reasons for the lack of interaction among institutions were discussed.
Conclusion: For the effectiveness educational program، educational function of all these institutions must be planned and managed. Therefore some suggestions to strengthen the interactions among institutions were proposed.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش، مهمترین نهادهای دخیل در تعلیم و تربیت و نقش اختصاصی آنها از منظر مقام معظم رهبری، به عنوان یک اندیشمند معاصر در جهان اسلام و همچنین رهبر جامعۀ اسلامی و آشنا با فضای جدید جامعه و چالشهای روز، بررسی میشود.
(ضمیری، ۱۳۸۹؛ دیبا، 1393؛ انصافی مهربانی و مدور، 1395) در «سند مبانی نظری تحول» نیز طیف وسیعی از نهادها، سازمانها، بنگاهها و گروههای رسمی یا غیر رسمی فعال در جامعه، شامل نهاد سیاست، دین، فرهنگ، تولید علم و فناوری، هنر، خانواده، رسانه، جامعۀ محلی، نهادهای مدنی، اقتصادی، تأمین خدمات عمومی و سلامت معرفی شدهاند(مبانی نظری تحول بنیادین، 1390: 171-170)؛ اما جزئیات بیشتری راجع به وظایف این نهادها ذکر نشده است.
این پژوهشها، گاه متمرکز بر نقش خانواده در تربیت(فضلالهی قمشهای و ملکی توانا، 1394؛ نعمتی و محمدی، 1395) بودهاند؛ گاه نقش نهادهای رسمیتر همچون: مراکز پیشدبستانی(نمازی، 1395)، نقش دانشگاه در پرورش دانش، تخصص و تکامل معنوی(زاد غفاری، 1395)، نقش نهاد تعلیم و تربیت رسمی و خانواده(سجادیه، 1388؛ صمدی و رضایی،1390؛ علمالهدی، ۱۳۹۱) را بررسی کردهاند.
علاوه بر تأثیرات منفی رسانههای جدید ارتباطی و شبکههای اجتماعی مجازی(در وضعیت کنونی) بر هویت فردی، ملی، دینی و فرهنگی جوانان(پیری للهلو و اصغری گلدر، ۱۳۹۳؛ قاسمی و همکاران، ۱۳۹۱؛ احمدپور و قادرزاده، ۱۳۸۹؛ شامانی و همکاران، ۱۳۹۵) و همچنین تقابل کارکرد آنها با برنامههای تربیتی رسمی(و حتی خانواده)، به اذعان کارشناسان، در برنامههای رسانه ملی نیز ناهماهنگیهای جدی به لحاظ تربیتی وجود دارد؛ به طوری که برخی برنامههای رسانۀ ملی، زمینه را برای مسائل ضد دینی، اشاعۀ فرهنگ و سبک زندگی غربی و عادیسازی مسائل غیر اخلاقی فراهم میکنند(بخشنده، ۱۳۸۵).