چکیده:
هدف: هدف از این تحقیق، بررسی نقش ارزش های اخلاقی در آینده پژوهی اسلامی بوده است.
روش: روش تحقیق، کتابخانه ای بوده و با استفاده از ابزار فیش تحقیق، مطالب مورد نظر، گردآوری و پس از تجزیه و تحلیل لازم، نتیجه گیری شده و در پایان نیز پیشنهادهایی ارائه شد. یکی از پرسش های مهم مطرح شده در تحقیق، در خصوص رابطه علم با ارزشهای اخلاقی است.
یافته ها: ضرورت ابتنای آینده پژوهی اسلامی بر مبانی دین اسلام بدیهی است. بنابر این، بررسی نقش مبانی دینی برای طراحی و به کارگیری آینده پژوهی اسلامی نیز ضروری خواهد بود. در این بین، نقش اخلاق به دلیل اینکه ثمره و نتیجه نهایی بخشهای عقاید و احکام است، تعیین کننده است؛ زیرا با فرض پذیرش و بهره مندی از اخلاق اسلامی، دو بخش عقاید و احکام از قبل پذیرفته شده محسوب می شوند. ایفای نقش اخلاق در آینده پژوهی اسلامی را می توان در سه حوزه «مبانی»، «اهداف» و «روشها» مورد بررسی قرار داد.
نتیجه گیری: عرصه های تاثیرگذاری ارزشهای اخلاقی بر آینده پژوهی اسلامی عبارتند از: مبانی، هدف و روش. نقش ارزشهای اخلاقی در عرصه های ذکر شده: اولا، نقش شناختی است. ثانیا، این نقش، عامل مهمی در تدوین برنامه ها، روشها و تجویزهای آینده پژوهانه است. ثالثا، نظام آینده پژوهی اسلامی مبتنی بر ارزشهای اخلاقی، نظامی جامع خواهد بود و حتی شرایط عدم قطعیت که برای سایر نظریه های رقیب سد بزرگی برای نیل به اهداف آینده است، در این آینده پژوهی کاملا حل شده است؛ الگوی ارائه شده برای آن در این تحقیق، به خوبی این موضوع را نشان می دهد.
Objectives: The aim of this research is to study The role of moral values in Islamic future researches.
Method: The method of the present research is library method. Data collection is through library and then analyses and suggestions are put forward.
Results: One of the main questions in the article is the relationship between science and moral values.
Conclusion: The effective factors of moral values on Islamic future researches are included principals، aim and method. The role of moral values in such cases is a cognitive role and has a basic effect on programs، methods and future research predictions. Islamic future researches system based on moral values is a comprehensive system and even uncertainty circumstances –which is a great obstacle for other theories- is solved in this future research system .
خلاصه ماشینی:
اگر چه ممکن است بعضی اشکالات ادیان تحریف شده در غرب، موجب بدبینی تعدادی از اندیشمندان عرصۀ علم شده باشد، اما هر گاه علم همراه ارزشهای الهی اسلام بوده است اولا، به نیازهای مخاطبان پاسخ مناسب داده است و ثانیا تاکنون هیچ دلیل منطقی برای رد آنها نیز ارائه نشده و اصرار بر نپذیرفتن آنها، خود نوعی عصبیت و دخالت دادن ارزشهای منفی در علم است؛ که مؤید تأثیرگذاری ارزشها در علم است.
(همان: 127) د) نقش اخلاق در آیندهپژوهی اسلامی در این بخش از تحقیق، ابتدا «نقش» را توضیح داده سپس برای وضوح آیندهپژوهی سکولار و آیندهپژوهی اسلامی، توضیحاتی ارائه شده، پس از آن با ذکر مبانی، اهداف و روشهای آیندهپژوهی اسلامی، نقش/ نقشهای متصور و مؤثر اخلاق اسلامی در هر کدام از آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
بدیهی است برای نیل به اهداف مطلوب آینده در اسلام که استفاده از همۀ ظرفیتهای عقل ضروری است، این دو رذیلۀ اخلاقی بنا به تعریف ارائه شده، در تحقق آیندۀ مطلوب اسلامی نقش مانعیت خواهند داشت و باید از آنها احتراز کرد.
جدول 2: بررسی ایفای نقش کلیات «فضایل» و «رذایل» اخلاقی در مبانی، اهداف و روش آیندهپژوهی اسلامی (رجوع شود به تصویر صفحه) در یک جمعبندی میتوان فضایل و رذایل اخلاقی را در دو بخش شناختی و عملی که در آیات و روایات با عنوان کلی ایمان و عمل صالح ذکر شده است، دستهبندی کرد.