چکیده:
سلامت اداری از جمله مباحث با زیربنای اخلاقی در سیستم مدل اخلاق اداری اسلامی است که مولفههای مختلفی در طراحی این مدل اخلاقی نقش دارد و یکی از مهمترین آنها نظارت و کنترل اداری است. با یک بررسی اجمالی میتوان اذعان نمود که وضعیت نظارت و کنترل در کشور با مشکلات ساختاری عدیدهای همراه است، بدیهی است که افزایش میزان تخلفات و فساد در ادارات و دستگاههای اجرائی کشور، ارتباط مستقیم با ضعف سیستمهای نظارتی و کنترلی دارد. شواهدی چون عدم تحقق اهداف سازمانی، پائین بودن بهرهوری، نارضایتی ارباب رجوع، ناکافی بودن سلامت مالی ـ اداری نشان میدهند رگههایی از ناسلامتی و فساد اداری در ایران قابل مشاهده است. این در حالی است که از نظر اسلام، سلامت اداری و نظارت و بازرسی از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف این مقاله بررسی سلامت اداری با نظارت و کنترل اسلامی و مقایسه و تطبیق آن با وضعیت نظام اداری ایران است.
Office Health is among the issues with ethical bases in Islamic office ethics، with several elements engaging in the design of this ethical model. One of these elements is supervision and control. Having a glance over the state of supervision and control in the country one acknowledges that it suffers many problems. Obviously، the rate of corruption and infractions in executive offices and organizations has a direct relation with the weakness of supervision and control system. Failures in fulfilment of organizational goals، low Productivity rate، client dissatisfaction and low financial-office health are observed as some signs of illness and corruption of Iranian offices. This is while office health، supervision and control are important issues in Islamic viewpoint. Considering the importance of the subject، the objective of this article is to survey office health with Islamic supervision and control with comparison to Iranian office system.
خلاصه ماشینی:
(سخنرانی عابدی جعفری، پایگاه تحلیلی بنیـاد باران ، ٥ دی ٩٦) افزایش میزان تخلفات و فساد در دستگاه های دولتی و سیستم بانکی کشور طی سال هـای اخیر ناشی از همین ضعف سیستم نظارت و بازرسی و همچنین کنتـرل هـای لازم مـیباشـد کـه منجر به کاهش سطح اعتماد عمـومی، مشـکلات متعـدد در حـوزه هـای اقتصـادی، اجتمـاعی و فرهنگی گردیده که مانعی برای رشد و بالندگی کشور قلم داد میشود.
حضرت امام رضا در مورد سیره نظارتی و بازرسی پیامبر گرامی میفرماید: «سـیره و روش پیامبر این بود که هر گاه سپاهی را به مأموریـت مـیفرسـتادند و فرمانـدهی بـرای آن تعیین میکردند، برخی از افراد موثق و مورد اعتماد خود را بر او میگماشتند تا رفتار و عملکـرد او را زیر نظر بگیرد، برای رسول خدا گزارش کند» (مجلسی، بحار الأنوار، ج ١٠، ص ٦١) در سوره یوسف از کلام آن پیامبر بزرگوار در آیه ٥٥: «قال اجعلنی علی خـزائن الـأرض إنی حفیظ علیم » هنگامی که حضرت یوسف بر فرعـون وارد شـد، در جهـت اصـلاح امـور از بحران اقتصادی و نابسامانیهای اجتماعی خطاب به او گفت : «مرا سرپرست خـزائن زمـین قـرار بده یا به تعبیر امروزی مرا در پست وزارت اقتصادی و دارایی قرار بده که به درستی من شـخص حفظ کننده و عالم و آگاهم ».
آن حضرت در این بخش از نامه ، علاوه بر این که مالک اشتر راموظـف مـیکننـد کـه بـر اعمال کارکنان خود نظارت داشته باشد و اعمال و رفتار آنان را بررسی و بازرسی نماید، به مسـأله دیگری نیز اشاره فرموده اند و آن این که نظارت و بازرسی باید به صـورت جـامع و کامـل انجـام شود و همه افراد سازمان و مجموعه مورد نظر را در برگیرد.