چکیده:
ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت (ICT)ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی را اﻓﺰاﻳﺶ و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ. از اﻳﻦ رو، اﺛﺮ ﻛﻠﻲ آن ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ. در اﻳـﻦ راﺳﺘﺎ، ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ICT و ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی اﺳﺎﺳﻲ آن ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی در ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ IDI) ICT) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴﺮ اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮیICT اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮔﺸﺘﺎورﻫﺎی ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ (GMM-SYS) ﻛﺸـﺶ ﻫـﺎی ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺪل ﺑﺮآورد ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮش ICT، در ﻛﻮﺗـﺎه ﻣـﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣـﺪت ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژی ﺳﺮاﻧﻪ را در ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻓﺰاﻳﺶ و در ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ،ﻛﺎﻫﺶ داده اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ، ﻣﺆﻟﻔـﻪ دﺳﺘﺮﺳـﻲ در ﻛﺸـﻮرﻫﺎی درﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ، ﺑـﻴﺶ ﺗـﺮﻳﻦ اﺛﺮﮔﺬاری را در اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژی و ﻣﺆﻟﻔـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده در ﻛﺸـﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘـﻪ،ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮﮔﺬاری را در ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
به این منظور از شاخص جامع و کامل توسعه فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات (IDI: ICT Development Index) کـه توسـط اتحادیه جهانی مخـابرات (ITU: International Telecommunication Union) در سـال ٢٠٠٩ معرفی شده ، و مدل های ترکیبی (ترکیبی ) پویا و روش اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم یافته سیسـتمی (GMM-SYS: Generalized Method of Moments System) اسـتفاده شـده اسـت .
رابطه بین ICT و مصرف انرژی یک موضوع مهـم و بـه روز اسـت کـه در ایـن زمینـه مطالعات تجربی انجام شده بسیار اندک بوده و بیشتر آنها نیز تأثیر ICT را بـر روی مصـرف انرژی در کشورهای صنعتی و توسعه یافته (نه در کشورهای حال توسعه ) بررسی کـرده انـد (٢٠١٢ ,Sadorsky).
٤ مدل تحقیق در این مقاله ، به منظور بررسی اثر فناوری اطلاعـات و ارتباطـات (ICT) بـر روی مصـرف انرژی در کشورهای منتخـب در حـال توسـعه و توسـعه یافتـه ، از مـدل مقالـه سادرسـکی (١٣٢ :٢٠١٢ ,Sadorsky) که یک مدل سمت تقاضای انرژی و به صـورت زیـر مـی باشـد، استفاده شده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) همان طور که سادرسکی (١٣٢ :٢٠١٢ ,Sadorsky) بیان می کند مدل فوق بـر اسـاس یـک مدل خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) بنا نهاده شده است و تعـداد وقفـه بهینـه به گونه ای انتخاب می شود که همبستگی سریالی در پسماندهای به دست آمده وجود نداشـته باشد.
نتایج برآورد مـدل هـای تحقیـق در زمینـه تـأثیر ICT بـر روی مصـرف انـرژی ، بـرای کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه یافته طی بازه ی زمانی ٢٠١٣-٢٠٠٧ و با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی (GMM-SYS) در قسمت بالای جدول (١) آمـده است .