چکیده:
جهانی شدن برجسته ترین ویژگی زمانه ما است که الزاماتی را برای همکاری گسترده تر در سطح منطقه ای بوجود می آورد. منطقه گرایی مکمل جهانی شدن است و توجه به آن میتواند کشورها را در حد قابل قبولی از تبعات منفی جهانی شدن مصون دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز نمی تواند از این قاعده مستثنی باشد.ایران می تواند با حضور موثر در روند های منطقه ای، ضمن بهره گیری از این مزیت، جایگاه خود را در معادلات جهانی ارتقا دهد. اما تاکید بر کدام بعد منطقه گرایی، موفقیت بلند مدت ایران را تضمین خواهد کرد؟ در این راستا اگر «سیاست و امنیت» در اولویت قرارگیرد، بر اساس نظریه نو واقع گرایی که عرصه بین الملل را فرو رفته در هرج و مرج می بیند، می توان گفت که منافع آن نصیب بازیگران قدرتمند خواهد شد. اما با محور قرار دادن بنیادهای ژئواکونومیک، با توجه به اینکه منطق موجود در نظام بین الملل بعد از جنگ سرد، اقتصادی است و متعاقب آن حجم عمدهای از مولفه های قدرت در سطح ملی و بین المللی، در چارچوب منافع اقتصادی ظاهر می گردد، دیپلماسی اقتصادی می تواند با استفاده از فرصت ها و امکانات بین المللی به اهداف خود دست یابد. برای این منظور سازمان همکاریهای اقتصادی اکو که با هدف گسترش تجارت و همکاریهای اقتصادی میان کشورهای عضو آن ایجاد شده و همچنین با توجه به مزیت هایش برای کشورمان همانند همبستگی های اجتماعی شامل اشتراکات زبانی، دینی و فرهنگی، نزدیکی جغرافیایی و همچنین مرکزیت ایران نسبت به آن، ظرفیت های بالقوه فراوانی دارد تا با برنامه ریزی بهتر در بهره گیری از ظرفیت های بالای آن بتوان در تامین هر چه بهتر منافع کشورمان تاثیر گذاشت.
خلاصه ماشینی:
چون این اقتصادها، به ویژه در کشورهای در حال توسعه قدرت و توان لازم برای رقابت با اقتصادهای توسعه یافته را ندارند، بنابراین منطقه گرایی می تواند پلی بین اقتصاد ملی و اقتصاد بین المللی باشد که کشورها از طریق آن به اهداف و منافع اقتصادی خود در وضعیت جهانی شدن دست می یابند(١٤-p١٣,٢٠٠٤,Tavares).
ایران و منطقه گرایی ماهیت نظام بین الملل در دنیای امروز به گونه ای اســـت که به همان اندازه که دامنه های نقش و نفوذ و منافع ملی قدرت ها در دنیا افزایش می یابد، به همان اندازه نیز ضرورت گسترش تعامل و همکاری و نیاز به ائتلاف ها و تمرکز بر منطقه گرایی نیز گسترش می یابد( برزگر، ١٣٨٨: ٣٤) در این محیط یک کشور با توجه به شرایط موجود نمی تواند به تنهایی در معادلات قدرت جهانی جایگاهی در خور و شایسته پیدا کند.
در این زمینه سازمان همکاری های اقتصادی اکو که با هدف گسترش تجارت میان کشورهای عضو ایجاد شده ، ظرفیت های بالقوه فراوانی برای ایران دارد تا با برنامه ریزی بهتر، برای بهره گیری از ظرفیت های آن بتواند در تامین هر چه بهتر منافع کشورمان موثر افتد، و با توجه به همبستگی های اجتماعی همانند اشتراکات زبانی ، دینی و فرهنگی و همچنین نزدیکی جغرافیایی و مرکزیت ایران نسبت به آن ، بخش خصو صی نیز در صورت فراهم شدن شرایط مناسب ، انگیزه های فراوانی برای حضور موثر در آن خواهد داشت بدین ترتیب همکاری ها و آزاد سازی تجاری ٢ با کشورهای عضو اکو، علاوه بر بالا بردن توان اقتصــادی ، می تواند مقدمه و تمرینی برای تســهیل روند تعامل ســازنده و هوشــمندانه ایران با اقتصاد جهانی بوده ، از طریق هزینه های و آسیب های احتمالی ناشی از این تعامل را به حداقل ممکن کاهش دهد.