چکیده:
بحث از اذن و اینکه آیا اذن، ید ضمانی را به ید امانی تبدیل میکند یا نه، از اهمیت ویژهای برخوردار است. برخی از فقها و حقوقدانان ماهیت اذن را واقعه حقوقی میدانند که در این صورت، ید مأذون ضمانی خواهد بود ولی به عقیده مشهور فقها و حقوقدانان اذن عمل حقوقی است که در این صورت باید رابطه اذن با قاعده استیمان که یکی از مسقطات ضمان است، موردتوجه قرار گیرد. در این باب نیز نظرات مختلفی وجود دارد که مشهور قائل بهتساوی این دو رابطه میباشند؛ در این صورت میتوان نتیجه گرفت که اذن رافع ضمان میباشد و مأذون که امین است، مسئول نیست جز در صورت تعدی و تفریط. در این مقاله ضمن بررسی اقوال این نتیجه حاصل شده است که؛
اذن فینفسه مقتضی عدم ضمان و از عوامل رافع مسئولیت مدنی است، مگر شرط صریح بر خلاف آن شده یا شرط ضمنی عرفی (اوضاع و احوال) برخلاف آن دلالت نماید و دلایل این سخن این میباشد که اولاً چون با وجود اذن هیچیک از عوامل و منابع مسئولیت مدنی وجود نخواهد داشت (غصب، اتلاف، ضرر و...) ثانیاً با وجود اذن، ید مأذون امانی خواهد بود و الامین لا یضمن (آنچه موجب عدم الضمان است، رضایت مالک به تصرف است و این با اذن محقق میشود، بدون اینکه نیاز به چیز دیگری باشد).
Discussing the permission and whether it turn liability possession to trust possession or not is so important. There are different fundamentals of jurisprudence and lawyers about the nature of the permission that is addressed in this paper. About the nature of the permission that is discussed in this article.
Some jurists and lawmakers considering the permission as a Legal event، in this case a person who is permitted will be responsible. On the contrary، according to the famous sentence between jurists and lawmakers، the permission is legal action while in this case the relationship between permission and “Estiman (demanding) principle” would be paid attention on it. There are also different opinions on this issue. The famous sentence between jurists is the equality of two relations. In this case، it can be concluded that the permission is resolver of responsibility and trustworthy person is not responsible except with extravagance and Flutter. In this paper، while examining the arguments، it is concluded that:The permission is in itself appropriate the non- responsibility and a factor in the elimination of civil liability، unless explicit condition or implicit condition implies Contrary to it. The main reasons are: first despite the permission، there will be no sources and factors of civil responsibility (seizure، destruction، harmless and etc). Second a person who is permitted is trustworthy so he is not responsible، because of “The trustworthy have not responsible” principle
خلاصه ماشینی:
برخی از فقها و حقوقدانان ماهیت اذن را واقعه حقوقی میدانند که در این صورت، ید مأذون ضمانی خواهد بود ولی به عقیده مشهور فقها و حقوقدانان اذن عمل حقوقی است که در این صورت باید رابطه اذن با قاعده استیمان که یکی از مسقطات ضمان است، موردتوجه قرار گیرد.
در این باب نیز نظرات مختلفی وجود دارد که مشهور قائل بهتساوی این دو رابطه میباشند؛ در این صورت میتوان نتیجه گرفت که اذن رافع ضمان میباشد و مأذون که امین است، مسئول نیست جز در صورت تعدی و تفریط.
) ثانیا با وجود اذن، ید مأذون امانی خواهد بود و الامین لا یضمن (آنچه موجب عدم الضمان است، رضایت مالک به تصرف است و این با اذن محقق میشود، بدون اینکه نیاز به چیز دیگری باشد).
ثانیا از اذن و ماهیت آن صحبت میشود که آیا اذن واقعه حقوقی است یا عمل حقوقی؟ در صورت عمل حقوقی بودن اذن، ثالثا به تبیین رابطه اذن با قاعده استیمان میپردازیم؛ زیرا که در باب امین و امانت، این ضابطه وجود دارد که امین مسئول نیست مگر اینکه تعدی یا تفریط کرده باشد.
برای بررسی رابطهی اذن با ضمان ید بر اساس این مبنا، باید رابطهی اذن با قاعده استیمان که یکی از مسقطات ضمان است، موردبحث و بررسی قرار گیرد، زیرا که درباره امین این بحث مطرح است که اگر شخصی امین فرض شود، این امانت مقتضای اولیه را که ضمانی بودن ید را بیان میداشت، از بین برده و آن را تبدیل به ید امانی میکند بهعبارتدیگر امین ضامن تلف یا نقص مورد امانت نیست مگر اینکه تعدی و تفریط کرده باشد.