چکیده:
جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی, به بررسی ویژگیهای فرمی و روند محتوای اجتماعی در شعر سیمین
بهبهانی پرداخته است. یافتهها حاکی از آن است که در نخستین سرودههای سیمین بهبهانی, جلوهها و پدیده-
های زندگی امروز» حضور کمتر دارند و بیشتر به گونهای سطحی, خام و سنتی بیان شدهاند، اما در مجموعههای
آخر او اشعاری پخته با ساختاری استوار» جلوههای گوناگون دنیای امروز را میتابند. دو عامل مهم فقر و
سرخوردگی عاطفی که ریشة بسیاری از معضلات اجتماعی است» از مفاهیم اصلی نخستین سرودههای سیمین
بهبهانی بود. البته در اوایل دور شاعری» او نیز همچون بیشتر شاعران رمانتیک» بیشتر آه و ناله سر میدهد و به
مرحلة تحلیل و ارائة راهحل نمیرسد. در مجموعههای بعد, در بیشتر سرودهها عاطفة شعر عمق و گسترش یافته
و شعر در دایرة لحظهای خاص محدود نمانده است و برداشت از کل شعر منحصر به زمان و مکان خاصی
نمیشود. از این رو شاعرء ضمن فاصله گرفتن تدریجی از غزل گذشته, سعی کرده تا به نوآوریهایی دست یاید.
از دهة شصت بهبعد است که بسیاری از ضوابط مرسوم غزل در شعر سیمین شکسته میشود و حیاتی تازه
مییابد. او در این دوره» جهان معاصر خود را با همة ویژگیهایش, با زبانی امروزین به شعر میکشد و با مخاطبان
خود بهسادگی پیوند میخورد. بهطور کلی سیمین بهبهانی هم به لحاظ «چهگفتن» و هم به لحاظ «چگونه
گفتن» شاعر موفقی است. در نخستین مواجهه با اشعارش, کاربرد اوزان تازه و بیسابقه و تنوع و تعداد اوزان
عروضی چشم گیر است. او با نوآوری در اوزان شعری خود حال و هوا و طراوتی خاص به اشعارش بخشیده و با
پرداختن به مفاهیم و مضامین روز در قالب اوزان تازه شیوهای جدید و ناآزموده را در شعر پارسی پدید آورده
است.
خلاصه ماشینی:
يافته ها حاکي از آن است که در نخستين سروده هاي سيمين بهبهاني، جلوه ها و پديده - هاي زندگي امروز، حضور کمتر دارند و بيشتر به گونه اي سطحي، خام و سنتي بيان شده اند، اما در مجموعه هاي آخر او اشعاري پخته با ساختاري استوار، جلوه هاي گوناگون دنياي امروز را ميتابند.
نـقـش يـاران را کـشـيـدم در خـيـال تـا مـگـر يـابـم يـکـي مـانـاي او از صـداي پـــاي سـنـگـيني فــتــاد لـرزه بـر انـدام مـن سـيـمـاب وار (سيمين بهبهاني، ١٣٨٢) شعر اين گونه تمام ميشود: داد مـــيزد آي فــوق الـعــاده ، آي خـوردن سـگ کـودک نــوزاد را (همان ، ١٣٨٢) درحاليکه در مجموعه هاي بعد، در بيشتر سروده ها عاطفۀ شعر عمق و گسترش يافته و شعر در دايره ي لحظه اي خاص محدود نمانده است و برداشت از کل شعر منحصر به زمان و مکان خاصي نميشود.
يافته ها حاکي از آن است که جلوه هاي زندگي امروز و پديده هاي مربوط به آن ، در نخستين سروده هاي سيمين بهبهاني حضور کمتر دارند و بيشتر به گونه اي سطحي، خام و سنتي بيان شده اند، اما در مجموعه هاي آخر او اشعاري پخته با ساختاري استوار، جلوه هاي گوناگون دنياي امروز را به شايستگي و شيريني باز ميتابند، به طوري که در برخي از اين سروده ها، هيچ عنصر سنتي از شعر 30 گذشته - به جز وزن و قافيه - بر جاي نمانده است .