چکیده:
موسسههای مطبوعاتی اطلاعات و کیهان، افزون بر روزنامههای کئیرالانتشار، با چاپ تعدادی
مجله در کنار هم توانسته بودند سطح وسیعی از جامعه ایرانی را پوشش دهند. این دو موسسه
در پوشش خبری تمامی قشرهای جامعه، کادر گستردهای از روزنامهنگاران و تحصیلکردگان
مطبوعاتی استخدام کردند که ویژگیها و گرایشهای فکری آنان و سایر ارکان این دو موسسه
همچون اعضای هیئت تحریریه، مدیرانمسئول و سردبیران، مسئله اصلی این پژوهش است.
یافنههای تحقیق نشان میدهد آنان در حوزه فرهنگی تا حدودی الگوهای غربی را مدنظر
داشتند که این گرایش همسو با گفتمان تجددگرای حکومتی بود. روش پژوهش حاضر
توصیفی- تحلیلی با تکیه بر دادههای تاریخی است.
خلاصه ماشینی:
این دو مؤسـسه در پوشش خبری تمامی قشرهای جامعه ، کادر گسترده ای از روزنامه نگـاران و تحـصیلکردگان مطبوعاتی استخدام کردند که ویژگی ها و گرایش های فکری آنان و سایر ارکان این دو مؤسـسه همچون اعضای هیئت تحریریه ، مدیران مسئول و سردبیران ، مسئله اصـلی ایـن پـژوهش اسـت .
با در نظر داشتن این پیش فرض که حکومت پهلوی به دنبال غربی سازی ایران بود، آیا دو غول صنعت مطبوعات ایران نیز در این دو دهه از اعضا و هیئت تحریریه ای همسو با سیاسـت هـای کلی نظام پهلوی برخوردار بودند؟ بر اساس فرضیه تحقیق ، کارگزاران اصـلی و مـدیران ارشـد اطلاعات و کیهان گرایش همسو با گفتمان تجددگرایی حکومتی داشتند.
اما اسفندیار بزرگمهر نظر دیگری داشت و چاپ شدن اخبار خبرگزاری هـای شـوروی در اطلاعـات را بـه سبب روابط خوب مسعودی با کمونیست ها مـی دانـست : «مـسعودی در سیاسـت خـارجی بـا سیاست انگلیس موافق بود، ولی با آمریکایی ها هم کنار می آمد.
علی رغم گفته های بالا، باید این نکته را مدنظر داشت که مسعودی ، علقه های سنتی خـود را حفظ کرده بود، اشاره های او به جمعیت مسلمان چین در کتاب خاطراتش و نشریه کتاب هفته و انعکاس آن در مجله مسجد اعظم قم ٦؛ به خدمت گرفتن فرزنـد آیـت الله صـالحی کرمـانی ، یعنی دکتر صالحی کرمانی که هم در مکتب اسلام مقاله می نوشـت ٧ و هـم قریـب دو دهـه در اطلاعات به نگارش مطالب مذهبی مشغول بود؛ انعکاس درگذشت دکتر مصدق و خلیل ملکی ١- این خبرگزاری در سال ١٩٠٤ میلادی پایه گذاری شد.