چکیده:
در روابط میان انسانها، از جمله روابط اعضای خانواده با یکدیگر، ارتباطهای غیرکلامی، پیـامهـای متنوعی را القا مینمایند که علاوه بر تاثیر بسیار زیاد در کاهش یا تقویت پیوند میان اعضا، نقش بسیار ویژهای در سلامت روانی خانواده ایفا میکنند.
در این راستا پژوهش حاضر درصدد است با نگاهی میان رشتهای متون روایی ائمه را از منظر نشانههای ارتباط غیر کلامی و تاثیر آن در تقویت و استحکام بنیان خانواده بررسی کند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ائمه بزرگوار، بر اهمیت این نوع ارتباطها در تحکیم عواطف خانوادگی نظر دارند و معتقدند پیامهای گوناگونی که بهواسطه ارتباطهای غیرکلامی بین اعضای خانواده مبادله میشود، نقش بسیار موثری در تحکیم روابط خانوادگی داشته، محبت میان اعضای خانواده را افزایش میدهد.
خلاصه ماشینی:
در حقیقت نگارنده در این مقاله، درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا پیشوایان ما نیز از طریق ارتباطهای غیر کلامی با دیگر افراد جامعه از جمله اعضای خانوادۀ خود ارتباط برقرار میکردند؟ میزان اهمیت و تأثیر هریک از انواع ارتباطهای غیرکلامی، در روابط اولیای الهی با دیگر اعضای خانواده تا چه میزان است؟ در ادامه پس از مفهومشناسی واژگان، انواع ارتباطهای غیرکلامی قابل مشاهده در رفتار ائمه در مواجهه با هریک از اعضای خانواده بررسی و تحلیل شدهاند.
البته تاکنون تعاریف گوناگون و بسیار دیگری نیز برای خانواده ارائه گردیده که همه بر دو نکته تأکید دارند: یکی ساختارهای موجود در خانواده که تاریخ از آن یاد کرده و دیگری آنچه که از کارکرد خانواده انتظار میرود؛ مانند اینکه گفته میشود: «خانواده متشکل از افرادی است که از طریق پیوند زناشویی، همخونی یا پذیرش فرزند، با یکدیگر به عنوان زن، مادر، پدر، شوهر، برادر، خواهر و فرزند در ارتباط متقابل هستند؛ فرهنگ مشترک پدید میآورند و در واحد خاص زندگی میکنند.
_ تفاوت ارتباط کلامی و ارتباط غیرکلامی: به طور کلی میتوان گفت انسانها برای تعامل با دیگران دو وسیلۀ ارتباطی دارند: یکی کلام است که فرد از طریق گفتار، مضمون اطلاعات را به دیگران منتقل میکند و دیگری زبان تن است که در آن، افراد از طریق ارتباطهای غیر کلامی، همچون حالت چهره و نوع نگاه و...
از دیگر روایتهای بارز که به اهمیت مکان در برقراری ارتباط میان اعضای خانواده اشاره دارد، ماجرای حدیث کساء اهل بیت پیامبر9 است که به شیوهای غیر کلامی، جایگاه و مقام والای خانواده پیامبر9 را بیان و نزدیکترین افراد به ایشان را معرفی مینماید.