چکیده:
حجیت خبر واحد عادل در عقایدء» مورد اختلاف مسلمانان است. اکثر اهل حدیث و
وهابیان معتقدند که نه تنها عمل به خبر واحد در عقاید جایز است» بلکه بعضی از
معاصرین» عمل به خبر واحد در عقاید را واجب میدانند. این گروه برای
اثبات ادعای خویش به ادله قرآنی و روایی استناد نمودهاند؛ البته ادله اقامه شده دارای
اشکالات عمده بوده و هیچکدام؛ مدعایشان را اثبات نمیکند. کمااینکه برخی از
علمای وهابیت, برحجیت خبر واحد عادل» ادعای اجماع نمودهاند که البته وحود
اختلافات میان علمای مذاهب در مساله» بهترین دلیل بر عدم وجود اجماع است.
شایان ذکر است» آنچه که وهابیت در حجیت اخبار آحاد عدول مطرح میکنند صرفا یک
نظریه بوده و در ناحیه عمل» تمام احادیث حتی ضعاف را حجت دانسته و به آنها عمل میکنند.
این نوشتار به پررسی نظریات موافقان و مخالفان خبر واحد در حوزه عقایدء با تکیه
بر دیدگاه وهابیت میپردازد و این نتیجه بهدست میآید که نظر بعضی از سلفیهاء
به خصوص وهابیت بر حجت خبر واحد صحیح نیست و مقصودشان را
ثابت نمیکند؛ بنابراین استناد وهابیت به اخبار آحاد در اثبات برخی از صفات خبری
برای خدواند و استناد آنها در مساتل قدر و رویت خدا و پرخی از اصول اعتقادی
دیگر» صحیح نبوده و چنین اخباری نمیتوانند اعتقادساز باشند.
خلاصه ماشینی:
"/> برخی از آنان اعتقاد دارند که این افاده علم بهخاطر اجماع نیست، بلکه اگر قرائن خارجی بر ثبوت آن دلالت نمیکرد، باز حجت بود؛ زیرا معیار در حجیت خبر این است که موجب وثوق و سکونت و اطمینان باشد؛<FootNote No="112" Text=" عسقلانی، ابنحجر، النکت علی کتاب ابن الصلاح و ألفیة العراقی، ص75؛ بغدادی، احمد بن علی، الکفایة فی علم الروایة، ص51.
ir/fa/persian/lessonView?articleId=5210"/> تحریر محل نزاع در خبر واحد قبل از اینکه اقوال و ادله سلفیها و وهابیت را مطرح نماییم، باید محل نزاع در خبر واحد را مشخص کنیم؛ در واقع باید بیان شود که مقصود از حجیت و عدم حجیت خبر واحد در عقاید، اختصاص به کدام قسم از اخبار آحاد دارد و همچنین روشن شود آیا خبر محفوف به قرینه و یا خبری که امت تلقی به قبول کردهاند مانند خبر متواتر حجت است یا مثل خبر واحد بدون قرینه حجیت ندارد؟ از نظر اکثر علمای مذاهب، خبر واحد عادل بدون قرینه در فقه پذیرفته شده است و بعضی نیز ادعای اجماع کردهاند؛ اما حجیت خبر واحد عادل بدون قرینه در عقاید، مورد اختلاف است؛ برخی خبر واحد بدون قرینه را مفید علم میدانند و معتقدند که اخبار آحاد در اصول و فروع، به یک اندازه قابل قبول هستند؛ اما برخی دیگر چنین اعتقادی را رد کرده و حجیت خبر واحد را در فروع محدود میکنند.
علمای وهابی کنونی در این مورد معتقدند که همه اخبار آحاد چنین حکمی (مفید علم یقینی) داشته و رد آنها مستلزم رد روایت پیامبر اکرم6 خواهد بود؛<FootNote No="144" Text=" شنقیطی، محمد امین، مذکرة فی أصول الفقة، ص125-124.