چکیده:
تخریب سیمای سرزمین, تغییر پوشش گیاهی و تغییر کاربری مواردی هستند که بهطور مداوم بر محیطزیست کشور فشار وارد
میکنند. بنابراین نقشههای پوشش گیاهی, در تولید اطلاعات درجهت برنامهریزیهای شهری نقش مهمی دارند. در این پژوهش
بهمنظور تهیه نقشههای پوشش گیاهی شهرستان همدان از اطلاعات ماهوارة لندست سنجندههای OLI و ETM استفاده و مقدار
شاخص NDVIمحاسبه شد. NDVI یکی از پرکاربردترین شاخصها برای پایش تغییرات پوشش گیاهی است. که ازطریق نسبتگیری
باندهای قرمز و مادون قرمز نزدیک بهدست میآید. بدین منظور برای بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی, مقادیر عددی این شاخص
به ۴ کلاس مختلف سرسبزی شامل اراضی با پوشش عالی» پوشش بسیار خوب, پوشش خوب و ضعیف طبقهبندی شد و برای
آشکارسازی تغییرات, نقشههای طبقهبندیشده وارد مدل LCM شدند. سپس تحلیل تغییرات سیمای سرزمین صورت گرفت که بدین
منظور تعداد ۵ سنجه در سطح کلاس و ۶ سنجه در سطح سیمای سرزمین مورد محاسبه قرار گرفت. پیشبینی تغییرات پوشش گیاهی
در ۱۵ سال آینده با زنجیرة مارکوف انجام شد.
تجزیهو تحلیل سنجههای سیمای سرزمین حاکی از آن است که سطح پوشش بسیار خوب از 1۱۲ درصد در سال ۳۸۰ به ۲۹ درصد در
سال ۱۳۹۵ رسیده است. همچنین اراضی با پوشش خوب که بهعنوان پوشش گیاهی طبیعی آن بهشمار میرود» در دورة زمانی مشابه
کاهش یافته است. نتایج حاصل از سنجة تنوع شانون در سطح سیمای سرزمین نشان میدهد که مقادیر مربوط به تنوع لکهها در سطح
شهرستان بالاتر از یک است. که بیانگر تنوع و فراوانی بالا و سیمای سرزمین بسیار متنوع در شهرستان است. نتایج پیشبینی نشان
میدهد که بیشترین احتمال تخریب تا افق ۱۴۱۰ در اراضی با پوشش عالی (۰/۸۳۲۹) خواهد بود. همچنین تخریب اراضی با پوشش
خوب به اراضی با درجة سرسبزی ضعیف بیشترین احتمال (۰/۳۵۸۱) تغییر را در آینده دارد. یافتههای این تحقیق بر لزوم توجه بیشتر
به بهرهبرداری پایدار از سرزمین و جلوگیری از تخریب آن در این شهرستان تاکید دارد.
Landscape degradation and land use / land cover changes are constantly putting pressure on the environment of the country. Therefore, vegetation maps are very important in the production of information for urban planning. In this study, vegetation maps of Hamadan were prepared based on data obtained from Landsat ETM+ and OLI sensors, and then NDVI index value was calculated. NDVI is one of the most widely used indicators for monitoring vegetation changes, Which is achieved by red and infrared banding. In order to investigate qualitative changes in vegetation greenness, the numerical values of these index were categorized to 4 different classes of lands with excellent, very good, good and poor vegetation, and were applied to detect changes in classified maps using LCM model. Then in order to analyze landscape changes, 5 different metrics in class level, and 6 different ones in landscape level were considered. Predicting changes in vegetation cover in the next 15 years was done with Markov chain. Analysis of landscape metrics indicates that very good coverage declined from 12 percent in 2001 to 21 percent in 2016. Good vegetation cover, regarded as natural vegetation was also declined in the same period. Results obtained from Shannon diversity index in the landscape level, shows the values higher than one in the study area, which indicates high rate of diversity in the Hamadan landscape. Predicted results indicate that the most likely damage up to horizon of 2031, would take place on lands with excellent coverage (0.8329).