چکیده:
دهقانان بهعنوان نجبای درجه دوم، در جایگاهی پایینتر از بزرگان و آزادان در جامعهٔ ساسانی قرار داشتند، در روستاها و املاک خصوصی خود زندگی میکردند، و در روند اصلاحات که در اواخر دورهٔ ساسانی شکل گرفته بود پایگاه مهمتری را بدست آوردند که در پی آن ادارهٔ امور محلی، نظارت بر امور کشاورزی و گردآوری مالیات برای دولت را به عهده داشتند، و به عنوان پل ارتباطی میان مردم و حکومت در حوزهٔ اقتصاد و اجتماع ایفای نقش کردند.
هجوم اعراب مسلمان به ایران و فتح آن موجب فرو ریختن شاهنشاهی عظیم ساسانی و دگرگونی نظام اجتماعی گردید، از بین گروهایی که به دورهٔ اسلامی منتقل شدند دهقانان از اهمیت ویژهای برخوردار بودند، و در انتقال فرهنگ و پاسداری از سنن نقش بسیار مهمی داشتند و یکی از عوامل انتقال و حفظ فرهنگ ایرانی در دورههای بعد بهشمار میآمدند.
در این پژوهش به بررسی عوامل حفظ و تداوم پایگاه اجتماعی دهقانان در جامعهٔ اسلامی عصر فتوحات و امویان پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
عوامل حفظ و تداوم پایگاه اجتماعی دهقانان ایرانی در جامعهٔ اسلامی عصر فتوحات و امویان هدی منصوری (نویسندهٔ مسئول) علی بحرانیپور تاریخ دریافت: ۳/۱۲/9۶ تاریخ پذیرش: ۱۴/۲/9۷ چکیده: دهقانان بهعنوان نجبای درجه دوم، در جایگاهی پایینتر از بزرگان و آزادان در جامعهٔ ساسانی قرار داشتند، در روستاها و املاک خصوصی خود زندگی میکردند، و در روند اصلاحات که در اواخر دورهٔ ساسانی شکل گرفته بود پایگاه مهمتری را بدست آوردند که در پی آن ادارهٔ امور محلی، نظارت بر امور کشاورزی و گردآوری مالیات برای دولت را به عهده داشتند، و به عنوان پل ارتباطی میان مردم و حکومت در حوزهٔ اقتصاد و اجتماع ایفای نقش کردند.
با بررسی روند فتوحات و قراردادهای صلح منعقد شده بین اعراب مسلمان و ایرانیان نمیتوان تأثیر دهقانان به عنوان حکام محلی در برقراری صلح و جلوگیری از جنگ و قتل و غارت در بسیاری از شهرها را نادیده انگاشت، بسیاری از دهقانان ایرانی برای حفظ امنیت و اقتدار سیاسی خود به صلح با فاتحان روی آورده وآنان را در فتح ایران یاری کردند، برخی با روی آوردن به اسلام و برخی دیگر به واسطه پرداخت جزیه به علت همکاری با مسلمانان در جایگاه خویش ابقا شدند و اقتدار سیاسی خود را حفظ کردند.