چکیده:
بسیاری از افراد نمی دانند که چرا و چگونه افراد دیگر به موادمخدر وابسته می شوند. آن ها ممکن است اشتباها فکر کنند که کسانی که از موادمخدر استفاده می کنند، فاقد اصول اخلاقی و اراده هستند و می توانند به راحتی به وسیله انتخاب خود، مصرف مواد را قطع کنند. وابستگی به موادمخدر بیماری پیچیده ای است که فرایند ترک آن معمولا چیزی بیش از نیت و اراده را می طلبد و همانند هر بیماری دیگری نیاز به مراقبت و درمان دارد. همانند هر بیماری دیگری، فرد بیمار نیازمند این است که در طول درمان، شبکه حمایتی قوی داشته باشد تا بتواند به بهبودی و موفقیت درمان دست یابد. از جمله عوامل حمایت کننده در این زمینه سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی شبکه ای از روابط و پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین فردی و بین گروهی و تعاملات افراد با گروه ها، سازمان ها و نهادهای اجتماعی است که انرژی لازم برای تسهیل کنش ها در جهت اهداف فردی و جمعی را فراهم می کند. وجود عوامل حمایت کننده مانند سرمایه اجتماعی برای پیشگیری و مبارزه با اعتیاد و بهبودی از آن امری ضروری است. در واقع می توان گفت موفقیت اجتماعی شدن امر مبارزه با مواد مخدر وابسته به کم و کیف سرمایه اجتماعی است. شواهد پژوهشی نیز حاکی از نقش و اهمیت سرمایه اجتماعی در پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با موادمخدر است. بنابراین شناخت همه جانبه و صحیح از پدیده اعتیاد و برنامه ریزی در راستای افزایش سرمایه اجتماعی و عوامل حمایت کننده می تواند راهگشای برنامه ریزی و موفقیت هر چه بیشتر در اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر باشد.
خلاصه ماشینی:
بـا جمع بنـدی نظرات ابراز شـــده میتوان ســـرمـایـه اجتمـاعی را مجموعـه ای از شـــبکه ها، هنجـارهـا، ارزش هـا و درکی دانســـت که همکاری درون گروه ها و بین گروه ها را در جهت کســب منافع متقابل تســهیل میکند و این نوع از ســرمایه با نرخ مشــارکت افراد در زندگی جمعی و وجود عامل اعتماد در بین آنان بیان میشود (فوکویاما، ١٣٨٥).
برای رهایی از این معضـل ، سرمایه اجتماعی میان گروهی مطرح میشــود که محور اصــلی آن ، وجود روابط ســالم میان افراد بیگـانـه از هم اســـت ، یعنی افرادی کـه بـه گروه های گوناگونی تعلق دارند ولی در یک جامعه زندگی میکنند (محمدی، نقدی، علیوردی نیا و کیانی، ١٣٨٩).
به همین منظور ١٧١ نفر از معتادین در حال بهبودی مراکز مردم نهاد و خصــوصــی شــهر اصــفهان را مورد بررســی قرار دادند و به این نتیجه رســـیدند که از نظر اعتماد تعمیم یافته ، ســـرمایه اجتماعی درون گروهی و سـرمایه اجتماعی کلی و احسـاس تعلق بین نمونه های درمانی مردم نهاد و مراکز خصـوصی ترک اعتیــاد تفــاوت وجود دارد.
به همین منظور ٣٦٥ نفر را مورد بررســی قرار دادند و به این نتیجه رســیدند که بین ســرمایه اجتماعی و گرایش به اعتیاد رابطه معکوس وجود دارد.
به همین منظور ٣٤١ پرســتار از شــهر کرمانشــاه را مورد بررســی قرار دادند و به این نتیجه رســیدند که بین مولفـه های ادراک حمایت اجتماعی با گرایش به مصـــرف مواد روان گردان رابطه وجود دارد.
بــه همین منظور ٣٥٥ نفر از دانش آموزان پســر مقطع دوم متوســطه شــهر زابل را مورد بررســی قرار دادند و به این نتیجه رســـیدند که بین ســـرمایه اجتماعی و ابعاد آن با گرایش به مواد مخدر رابطه معکوس وجود دارد.
Jorge, Paiva, Vale, Kawachi & 2.