چکیده:
دو ملت ایران و هند از دیرینه ی فرهنگی برخوردارند. این دو کشور همسایه بعلت رفت و آمدها، داد و ستدها، مهاجرت ها و تهاجمات در زمینه های مختلف فرهنگی بر یکدیگر تاثیر گذاشتند. حکام مغولی هند تحت تاثیر فرهنگ ایران قرار گرفتند و در عصر آن ها زبان فارسی، زبان اداری و درباری گردید، ورود تاریخنویسی فارسی و کتب و منابع تاریخ فارسی به هند عمدتا پس از تسخیر هند توسط سلطان محمود غزنوی و تشکیل حکومت های مسلمان ایرانی وارد شبه قاره هند شد و در عصر پادشاهان فرهنگ دوست مغولان کبیر به اوج کمال رسید. در این دوران، کتاب های متعددی در زمینه ی تاریخ، تذکره و لغت به زبان فارسی تالیف و تصنیف و ترجمه گردید. مورخان شاخص و برجسته ای معرفی شدند. درحوزه ی نامه نگاری و نثر فارسی پیشرفت چشمگیری حاصل گردید. این ها موضوعاتی هستند که در این مقاله به آن ها پرداخته شد. هدف از این کار، بررسی وضع تاریخ نگاری فارسی در هند در دوره ی حکومت مغولان کبیر بوده که در این اثر با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی، به گردآوری اطلاعات و مواد خام از منابع و کتب تحقیقاتی به سبک کتابخانه ای پرداخته و به طریق توصیفی- تحلیلی تدوین گردید. لازم به ذکر است که تاریخ نگاری فارسی در هند گسترده ترین عرصه ی تاریخ نگاری در جهان اسلام به شمار می رود.
خلاصه ماشینی:
در این دوران ، کتاب های متعددی در زمینه ی تاریخ ، تذکره و لغت به زبان فارسی تألیف و تصنیف و ترجمه گردید.
ق /١٥٥٥-١٥٢٦ م ) سنت تاریخ نگاری توسط مسلمانان به شبه قاره هند راه یافت و بیش از هزار سال یعنی از اوایل قرن دوم هجری تا پایان حکومت گورکانیان در اواسط قرن سیزدهم ، تاریخ این سرزمین پهناور به دست مؤلفان مسلمان و به زبان های فارسی و عربی نوشته شده است که گسترده ترین عرصه ی تاریخ نگاری در جهان اسلام به شمار میرود.
شهرهای دهلی و آگره در زمان حکومت پادشاهان گورکانی از بابر تا آخرین پادشاه این سلسله ، مهم ترین مراکز فرهنگ اسلامی هند بودند و آثار فرهنگی زیادی از جمله کتاب های تاریخی خلق نمودند.
(صفا، ١٣٧٠، ج ٥: ١٥٧٤) از دیگر کتاب های عمومی در عصر شاه جهان ، منتخب التواریخ تألیف محمدیوسف بن شیخ رحمت الله میباشد که از آغاز تا زمان شاه جهان نوشته شده است .
(مجموعه مقالات روابط فرهنگی ایران و هند، ١٣٨٥: ١٠٣) به غیر از شعر و نثر و تاریخ نگاری، زبان فارسی در زمینه های دیگر مثل تذکره نویسی، فرهنگ نویسی و انشاء و ترسل در حیات فکری و فرهنگی هندوستان سهم بزرگی داشته است .
تا جایی که جهانگیرشاه گورکانی اولین پادشاه غیر ایرانی است که کتاب تاریخ به زبان فارسی تألیف نمود یا شاهزاده محمد داراشکوه فرزند شاهجهان یکی از بزرگ ترین مورخان و منصفان دربار گورکانی بوده است .