چکیده:
هر نظام حکومتی برای ادامة حیات، کارآمدی و جلب رضایت مردم نیازمند مدیرانی صالح، کاردان و متعهّد است. این امر نیازمند تقویت بنیه اعتقادی و باورمندی دینی آنان است که با خودکنترلی و خویشتن بانی مستمر به حفظ صلاحیّت های مورد نظر کمک می کنند و به عنوان پروژة مکمّل رصد و پایش مستمر کارگزاران حکومتی و صاحبان قدرت، دارای ضرورت تام است که در معرض خطر انحراف هستند.ایمن سازی جامعه و حکومت نیازمند مرکزی هوشمند برای جمع آوری، تجزیه، تحلیل و پردازش اخبار واصله و تبدیل آن به اطلاعات قابل بهره برداری و تصمیم جدّی بر اساس آن است. در منهج و مسلک علوی، حکومت، هدف محوری و در جهت تعالی جامعه و توسعه و تعمیق معنویّت و پرورش انسان های ربّانی است و به همین دلیل به کنترل نظامند و رصد هوشمند و سیّال و اقتضایی کارگزاران که در مهندسی فرهنگ عمومی نقش تاثیرگذاری دارند، توصیه اکید شده است. جامعه سازی سالم و پارسا در این منطق از حلقة نخبگان سیاسی و مدیریّتی بهصورت هدفمند شروع و به بدنة جامعه تسرّی می یابد. گماشتن عین (جاسوس) و ایجاد شبکه جمع آوری اخبار و جامعه اطلاعاتی و اشرافیّت اطلاعاتی بر حوزة حکومتی و تصمیم گیری بر اساس اطلاعات موثّق، از ممشای مدیریّتی امام علی(ع) قابل اصطیاد است. در این پژوهش با استناد به فرامین و رفتار مدیریتی آن حضرت، پایش و رصد مستمر کارگزاران به صورت یک فرهنگ قابل تاسی و هنجارساز مورد واکاوی قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
امام علي( در اين مورد مي فرمايند: ان الناس ينظرون من امورك في مثل ما كنت تنظر فيه من امور الولاة قبلك و يقولون فيك ما كنت تقول فيهم و انما يستدل على الصالحين بما يجري الله لهم على السن عباده؛ مردم در کارهاي تو چنان مينگرند که تو در کارهاي حاکمان پيش از خود مينگري، و دربارة تو آن ميگويند که تو نسبت به زمامداران گذشته ميگويي و همانا نيکوکاران را به نام نيکي ميتوان شناخت که خدا از آنان بر زبان بندگانش جاري ميسازد (ابنشعبه حرّاني، 1404 -1363: 126؛ نهجالبلاغه، نامه 53).
در عبارت حکومتي بالا، چند مطلب مهم مورد توجه قرار گرفته است: 1- ضرورت بررسي رفتار کارگزاران؛ 2- ضرورت گماشتن جاسوس براي ايجاد چتر اطلاعاتي و اشرافيّت به حوزة مديران؛ 3- لزوم دارا بودن دو خصلت برجستة وفاداري و صداقت براي جاسوسها و شبکه عيون؛ 4- توصیه به پنهان بودن نظام بازرسی؛ 5- اين نوع نظام بازرسي متضمّن دو نتيجه مهم است، امانتداري در صاحبان قدرت و مدارا و رواداري حاکمان با مردم به عنوان رکن مهم جامعة ديني؛ 6- واژة رعيّت و خَلق در کلام اميرالمؤمنين بار معنايي خاصّي دارد و از منشورهاي جهاني و حقوق بشر اسلامي است که در دنياي امروز از موارد مباحي و مفاخره پيروان اين مرد بزرگ الهي است؛ زيرا در آن، خصوصيّتهاي مذهبي، نژادي و جنسيّتي ملاک نيست بلکه تودة مردمِ تحت حاکميت اسلامي، بدون امتياز خاصي مد نظر است.