چکیده:
نگاهی به جغرافیای تاریخی لرستان با تکیه بر شاپورخواست
افسانه معتمد!
حمیده مظفری"
چکیده
لرستان به معنای سکونتگاه مردم لرء واژهای است که به سرزمینی لّرنشین اطلاق میگردد و به معنای
گسترهی جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. آبوهوا, کوه, جنگل و رود کالبد وجودی
این مرزوبوم را به خود اختصاص داده است. این شرایط جغرافیایی بر سرنوشت مردمی کهن در
سرزمینی به قدمت تاریخ متاثر بوده و این آبوخاک را نزد حکومتهای باستان ایران دارای اهمیت
نموده است. قلعه شاپورخواست فانوس سرزمین لرنشین, خود دلیل بر قدمت این مرزوبوم است.این
تحقیق در ردیف تحقیقات تاریخی است که اطلاعات مربوط به آن به صورت کتابخانهای جمعآوری
شده و به صورت توصیفی و تحلیلی به نگارش درآمده است. هدف از انجام این پژوهش آن است که
در ابعاد مختلف. شرایط تاریخی و جغرافیایی لرستان» نقش و تاثیر شاپورخواست در اهمیت لرستان
نزد دولتهای باستان مورد بررسی قرار گیرد. با بررسیهای انجام شده پیرامون پژوهش میتوان
دریافت که سرزمین لرستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی برای حکومتهای باستان راه ارتباطی
مناسبی میان شرقوغرب» شمالوجنوب بوده است. در این مقاله به مواردی چون» شرایط آبوهوایی
موقعیت جغرافیایی. جایگاه لرستان در ارتباطات حکومتهای باستان، قلعهی فلکالافلاک،
شاپورخواست و اهمیت آنها در سرنوشت لرستان اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
هدف از انجام این پژوهش آن است که در ابعاد مختلف، شرایط تاریخی و جغرافیایی لرستان، نقش و تأثیر شاپورخواست در اهمیت لرستان نزد دولتهای باستان مورد بررسی قرار گیرد.
با بررسیهای انجام شده پیرامون پژوهش میتوان دریافت که سرزمین لرستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی برای حکومتهای باستان راه ارتباطی مناسبی میان شرقوغرب، شمالوجنوب بوده است.
این تحقیق که به صورت توصیفی و تحلیلی به نگارش درآمده است از یک سوال اصلی و دو سوال فرعی تشکیل شده است: سوال اصلی: شاپورخواست چه جایگاهی در جغرافیای تاریخی لرستان داشته است؟ سوالات فرعی: 1- اهمیت شاپورخواست در دورههای باستان چه بوده است؟ 2- شرایط جغرافیایی تا چه حد بر تاریخ لرستان تأثیر گذاشته است؟ فرضیه اصلی: شکلگیری شاپورخواست که علت وجودی آن بر مبنای عوامل جغرافیایست، وجود کوهستانها و استحکامات طبیعی در این شهر به ایجاد دژ شاپورخواست منجر گردید.
»(بارتولد، 1372، 195) با توجه به مطالب گفته شده، چه کاسیها ساکن خود لرستان بوده باشند چه اقوام آریایی باشند که در این منطقه سکونت اختیار کردهاند، را میتوان صاحب قدرت و حکومتی دانست که نه تنها بر منطقه لرستان بلکه سالها بر تمدن بینالنهرین حکمرانی نموده است و توانسته نام خود را در تاریخ باستان ایران زمین به اثبات برساند.
«اینگونه قلعههای مستحکم در ایران باستان ساخته شده و در کتب تاریخی آمده است که شاهان ساسانی اصولا خط دفاعی ایران را در مقابل حمله اعراب سلسله کوه زاگرس قرار داده بودند و در طول این مسیر به فاصلههای متفاوتی دژهای محکم و مهمی ایجاد کرده بودند از جمله این دژهای مهم که گویا حالت فرماندهی نیز داشته است، قلعه شاپورخواست بوده است.