چکیده:
هدف اصلی در مقاله حاضر برآورد ضریب فزاینده مالی (به تفکیک مخارج مصرفی و سرمایهای) و پاسخ به این سوال است که شوکهای انواع مخارج دولت با توجه به نحوه خرج کرد درآمدهای نفتی، چه تاثیری بر رشد اقتصادی ایران دارند. براین اساس، ابتدا یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی، سازگار با ساختار اقتصاد ایران، طراحی شده است. سپس، ضریب فزاینده انواع مخارج دولت در قالب دو سناریو برآورد گردیده است. در سناریو اول، تامین مالی مخارج مصرفی از طریق درآمدهای مالیاتی و تامین مالی مخارج سرمایهای از طریق درآمدهای نفتی مدنظر است. در سناریو دوم، درآمدهای حاصل از نفت توامان صرف مخارج مصرفی و سرمایهای میشوند. نتایج حاکی از آن است که در هر دو سناریو ضریب فزاینده مخارج مصرفی کوچکتر از ضریب فزاینده مخارج سرمایهای است. در واقع مخارج سرمایهای بیشتر از مخارج مصرفی بر افزایش تولید ملی (رشد اقتصادی) تاثیرگذار است. به علاوه، واکنش تولید ملی (رشد اقتصادی) به افزایش انواع مخارج دولت، در سناریوی اول بیشتر از سناریو دوم است.
خلاصه ماشینی:
فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٣ / تابستان ١٣٩٧ جدول ١- روند رشد اقتصادی، مخارج دولت و انواع آن (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: سری زمانی بانک مرکزی و یافته های پژوهشگر بررسیهای آماری نشان میدهد که روند نسبت مخارج کل دولت به تولید ناخالص داخلی طی سال های اخیر همواره افزایشی بوده ، این بزرگتر و گسترده تر شدن اندازه دولت بیشتر در مخارج مصرفی دولت دیده میشود که تأثیر بسیار کمی بر روی رشد اقتصادی میگذارد.
از آنجا که در مدل های تعادل عمومی پویای تصادفی امکان تشکیل معادلات براساس واقعیت های اقتصادی هر فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٣ / تابستان ١٣٩٧ کشوری وجود دارد و ضریب فزاینده مخارج دولت به واسطه تأثیر آن بر کل اقتصاد قابل برآورد است ، در مقاله حاضر این دسته از مدل ها مورد استفاده قرار گرفته است .
فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٣ / تابستان ١٣٩٧ جدول ٣- نکات برجسته مطالعات خارجی (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های پژوهشگر مطالعات داخلی در ایران در هیچ مطالعه ای، تأثیر انواع مخارج دولت بر رشد اقتصادی با تأکید بر خرج کردن درآمدهای نفتی در چارچوب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی بررسی نشده است .
فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٣ / تابستان ١٣٩٧ ٣- طراحی مدل DSGE تحقیق و بررسی اعتبار آن الگوی رفتاری کارگزاران و تشکیل مدل DSGE در این مقاله از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی با مدنظر قرار دادن هدف اصلی محقق مبنی بر بررسی تأثیر انواع مخارج دولت (مصرفی و سرمایه گذاری) بر رشد اقتصادی و با عنایت به مکتب حاکم بر طراحی مدل (مکتب نئوکینزی) و واقعیت های اقتصادی کشور (درآمد حاصل از فروش نفت بخشی از درآمدهای دولت را تشکیل میدهد) استفاده شده است .