چکیده:
بناهای ارزشمند، میراثی گرانبها برای هر تمدن و کشوری به حساب میآیند. بنابراین حفظ و بقای آنها برای آیندگان دارای اهمیت است. امروزه تعداد زیادی از بناهای ارزشمند، به دلایلی همچون منسوخ شدن کاربری اولیه، متناسب نبودن فضاهای داخلی جهت نیازهای امروزین، بدون استفاده رها شدهاند. لذا تغییرکاربری، به منظور استفادهی مجدد از آنها، به عنوان یکی از راهکارهای حفاظت و باززندهسازی مطرح میشود. از آنجایی که جهت بهرهبرداری مجدد از بنا، ناگزیر به دخالت و ایجاد تغییر در آن میباشیم، طراحی داخلی در یک بنای میراثی متناسب با عملکرد جدید آن اهمیت مییابد. یک بنای میراثی حامل پیامهایی میباشد که ماهیت آن را تعریف میکند، و همین اصل باعث تمایز طراحی در اینگونه زمینهها با سایر موارد میشود. بر این اساس طراح به عنوان اتصال دهندهی گذشته به آینده دارای مسئولیتی سنگین در برابر نسلهای گذشته، حال و آینده است. لذا رعایت اصول و معیارهای موثر جهت حفظ ارزشهای بنا در طراحی داخلی به منظور تغییرکاربری، اهمیت بهسزایی مییابد. مقالهی حاضر در پی یافتن اصول راهنما و معیارهای موثر طراحی در زمینههای ارزشمند میباشد. تا علاوه بر حفظ ارزشهای بناهای میراثی تغییرکاربری سازگار با آنها صورت گیرد. دستورالعملهای پیشنهادی ثابت نیستند، اما جامعاند، بهطوری که میتوانند در موقعیتهای متنوعی استفاده شوند و با ویژگیهای خاص موارد گوناگون و ارزشهای نهفته در هر زمینهی تاریخی منطبق شوند. شیوهی پژوهش در این مقاله بهصورت مطالعات کتابخانهای و بررسی نمونههای موجود در این راستا میباشد. بدین منظور در ابتدا به بررسی اصول و قوانین حاصل از بیانیهها و قطعنامههای جهانی، جهت تغییرکاربری پرداخته، سپس با بررسی نمونههای موجود، و راهکارهای ارائه شده در این زمینه به تدوین اصول و معیارهای پیشنهادی جهت طراحی پرداخته میشود؛ در پی آن با اشاره به هر یک از شاخصهای تاثیرگذار، و تطبیق آن با اصول تغییرکاربری سازگار، جدولی از عواملی که میبایست درطراحی داخلی مورد توجه قرارگیرند ارائه میگردد که از جمله مهمترین اصول مورد توجه رعایت سادگی، انعطافپذیری، بازگشتپذیری و توجه به روحیهی مکان و حفظ ارزشها و زیباییهای بصری معرفی میگردد.
خلاصه ماشینی:
واژههای کلیدی معماری داخلی، معیارهای طراحی داخلی ، ابنیه ارزشمند، تغییرکاربری سازگار، بازطراحی مقدمه عملکرد یک بنا ممکن است با گذشت زمان و در پی بروز تغییرات در نیازهای جامعه، پیشرفتها و یا تغییر در هنجارهای اجتماعی و اقتصادی دستخوش دگرگونیهای بسیاری شود.
که حفظ هویت، ارزش و شاخصههای فرهنگی آنها در استفادهی مجدد، دارای اهمیت میباشد و این امر در طراحی داخلی به عنوان هماهنگکنندهی فضای داخلی و نیازهای جدید باید مورد توجه قرارگیرد.
چنانچه بنا از نظر وضعیت در سلامت کامل و از منظر ارزش دارای رتبه باشد، جهت تغییرکاربری مرتبهی طراحی و دکوراسیون داخلی مورد توجه قرار میگیرد که در آنها نیز ارزشهای بنا و نیازهای عملکردهای جدید دارای اهمیت است.
(محسنی، ایمانی،1388،91) 4-2- اجزاء مورد توجه در طراحی - رویکرد: ایمانی و محسنی رویکردهای طراحی در بناهای تاریخی را به چند دسته تقسیم نمودهاند 1- رویکردی که دخل و تصرف در بنای قدیم را چندان روا میدارد که گویی در جای کهنه، اثری میگذارد کاملا نو و امروزی، در این صورت معماری داخلی با توجه به میزان مداخله در بنا، ساختار و کیفیت فضای داخلی و نسبتی که با معماری آن خواهد داشت ارزشهای بنا را تحت تأثیر خود قرار میدهد و برحسب مورد ممکن است باعث حفظ یا نابودی آن شود.
در این حالت هم ارزشهای قدیم حفظ میشود و هم مقتضیات و شرایط جدید مورد توجه قرار میگیرد.
13–30 -Worthington, J, Taylor, S, Warren, J (1998),Context:New Buildings in Historic Settings, Architectural Press, Oxford,UK, September URL1: http://www.