چکیده:
منار یکی از عناصر کالبدی و سازه ای تاریخ معماری ایران است که کاربرد فراوانی در دوران گذشته داشته است زمانی بر فراز آن آتش می افروختند و زمانی دیگر به عنوان دیده بانی مورد استفاده قرار می گرفت و در دوران اسلامی نیز کاربری های دیگری گرفته است. منارها از لحاظ ویژگی های گوناگون به انواع مختلف تقسیم می شوند. بعضی از این منارها مانند منار جنبان اصفهان دارای شهرت جهانی شده اند وگاهی بعضی از آنها مانند منار مسجد پامنار سبزوار علی رغم شباهت بسیار، با اینکه قبل از منار جنبان اصفهان ساخته شده است تا حدودی ناشناخته باقی مانده است. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی می¬باشد که به مطالعه¬ی منارهای هر دو بنای منار جنبان اصفهان و مسجد پامنار سبزوار و تحلیل و مقایسه¬ی ویژگی¬های آنها و پیدا کردن شباهت¬ها و ویژگی¬های مشترک بین منارهای این دو بنا می¬پردازد. فرضیات تحقیق بر این استوار است که بنای معروفی مانند منار جنبان اصفهان شباهت¬های زیادی با مسجد پامنار سبزوار که نزدیک به یک قرن قبل از منار جنبان اصفهان ساخته شده است دارد. نتایج نشان می¬دهد که این دو منار دارای ویژگی¬های مشابه بسیار زیادی از نظر معماری، سازه و تزیینات می¬باشند.
خلاصه ماشینی:
بررسی شباهت منار جنبان مسجد پا منار سبزوار با منار جنبان اصفهان مرجان قلعه نوی: مربی و عضو هیأت علمی، دپارتمان معماری، آموزشکده فنی و حرفه ای دختران سبزوار دانشگاه فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی، ایران چکیده: منار یکی از عناصر کالبدی و سازه ای تاریخ معماری ایران است که کاربرد فراوانی در دوران گذشته داشته است زمانی بر فراز آن آتش می افروختند و زمانی دیگر به عنوان دیده بانی مورد استفاده قرار می گرفت و در دوران اسلامی نیز کاربری های دیگری گرفته است.
منار به همراه گنبد، ایوان، سردر و غیره به عنوان مهمترین و معمولترین نشانه های شهری جهت معرفی مسجد و مرکز شهر اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است که این مناره ها گاه از لحاظ شکل و گاه از لحاظ کاربرد و عملکردی که داشتند و گاه از لحاظ سازه و گاهی از نظر فضاهای تشکیل دهندهی آنها وگاه از نظر بنایی که در مجاورت آنها قرار گرفته است و از جنبه های مختلف دیگر به گروه هایی تقسیم می شدند.
در بناهای مذهبی کشورهای اسلامی مناره برای مأذنه به وجود آمده است ولی در ایران جنبهی تزیینی آن قویتر است و از نظر دکتر زکی محمد حسن دانشمند مصری: « منارههای ایرانی به واسطهی ارتفاع زیادی که داشته برای اذانگویی بکار نمیرفت و اذانگو بالای بام مسجد اذان میداده است و در واقع این منارهها بیشتر برای زینت بنا بکار میرفته است».
جدول شماره4- ویژگیهای مختلف منارهی مسجد پامنار سبزوار و منارجنبان اصفهان (به تصویر صفحه مراجعه شود.