چکیده:
شاهنشاهی ساسانی با سیاست تجاری بخش های وسیعی از دنیا ی باستان را تحت تاثیر قرار داد. از سلطنت خسرو اول تا اواخر حکومت ساسانیان مهمترین دهه های رونق تجارت است ئاز تجارت به عنوان یک ابزار در مقابل دیگر قدرتها استفاده کردند. خسرو اول با تسلط بر مناطق تجاری در کنار دریایی سیاه و امتداد جاده ابریشم توانست در زمان پادشاهی خودش زمینه خوبی برای بازرگانان ایران برای دادوستد فراهم آورد. در زمان هرمز جهارم با وجود کشمکشهای داخلی توانست مناطق تجاری غرب امپراتوری را تحت کنترل قرار دهد. خسرو پرویز با بستن قرار داد صلح با امپراتوری بیزانس توانست سلطه تجاری در مناطق تجاری را حفظ کند. در این مقاله سعی بر آن است تا با تکیه بر عوامل تجاری و سیاست های امپراتوران ساسانی در زمان خسرو اول تا خسرو پرویز پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
ساسانیان، خسرو اول، خسروپرویز، تجارت، کالا مقدمه تاریخ شاهنشاهی ساسانی به جزر و مدی دائمی می ماند که سرشار از فراز و نشیبهای غیر قابل انتظار بود درزمان ساسانیان با گسترش شهرنشینی مبادلات تجاری افزایش پیدا کرد و باعث رونق شهرهای تجاری و بازرگانی شد این امر با اصلاحات خسر و اول (579-531.
رونق تجارت داخلی تا آن حد پیش رفته بود،که در زمان خسرو اول قریب صد ضرابخانه بنا شد (ویلسن، بی تا: 113) به طوری که در بندر سیراف که با جاده ای به فیروزآباد و نیز شیراز می پیوست، سکه های ساسانی بسیاری پیدا شده است (دریایی، 102:1384) و این امر نمایانگر حجم گسترده تجارت کالا به صورت ((کالا به پول)) می باشد.
درآمدهای حاصل از عوارض گمرکی و تجارت ترانزیت کاروانی امپراتوری بیزانس با هندوستان و چین که از طریق ایران صورت می گرفت یکی از عواید دیگر خزانه پادشاه بود(دیاکونوف،318:1390) باعث تحریک خسرو اول شد.
هرمز چهارم در سیاست تجاری راه پدر را پیش گرفت و به مقابله با امپراتوری بیزانس پرداخت و خواهان تسلط برتجارت شرق بود که دراین زمان ترکها با بهره برداری از گرفتاریهای ساسانیان درغرب، شمال شرقی را مورد تاخت و تاز قرار دادند و هرمز چهارم ارتش به فرماندهی بهرام چوبین، نجیب زاده ایرانی برای دفع ترکان فرستاد (هرمان، 139:1368) بهرام توانست خان بزرگ ترکها را از بین ببرد و شورش آنها را سرکوب کند و طلا و جواهرات بدست آمده از آنجا را با 256 شتر که برای حمل آن لازم بود بیاورند.