چکیده:
هر ارتباطی لزوما بر اصولی استوار است. از این میان، روابط همسران به اولویت، چنین است. قرآن بهعنوان کتاب جامع زندگی، در اینباره به همسران پیشنهادهایی دارد که از دلالتیابی آیات بهدست میآید.کشف مدالیل و مقاصد آیات و ارائه راهکار قرآنی در سطح خانواده و اجتماع، بدون بهرهگیری از کلام معصومان (علیهمالسلام) ناقص و کمفایده است. از اینرو، نوشتار حاضر اهمّ اصول مورد نظر را مطابق با روایات تفسیری و غیرتفسیری امامرضا (علیهالسلام) تبیین و تفسیر کرده است. بنابراین، منابع مهمّ مقاله را تفسیرهای روایی و منابع حدیثی تشکیل میدهد؛ متونی که دیدگاه امامرضا (علیهالسلام) را ذیل آیات یا فارغ از آن، بازتاب داده است.
سوره نساء حاوی اصول روابط همسران است. این سوره مهمترین اصول روابط همسران را بهطور کلی بر محور تساوی خلقی بین زن و مرد و بر اساس خویشاوندی تکوینی تعریف کرده و بر دوطرفهبودن رابطه حق و تکلیف بین همسران تاکید دارد. همچنین، مسئولیت مالی و مدیریتی میان همسران را بهمقتضای شرایط فردی و اجتماع خانوادگی بهرسمیت میشناسد بهگونه ای که با درنظرگرفتن تمام این امور، مطابق مصالح فردی و اجتماعی قانونگذاری کرده است.
شیوه تحقیق،کتابخانهای و توصیفیـتحلیلی است و محدوده پژوهش تنها آیات حاوی اصولی است که روابط همسران را در سوره نساء سامان میبخشد.
خلاصه ماشینی:
com@ztayyebi٦٢ سال ششم ، شماره ٢٣، پاييـز ١٣٩٧فصـلنامه علمي -پژوهشي فرهنگ رضوي طرح مسئله مطابـق بيـان قـرآن ، فهـم آن بـراي کسـاني ميّسـر اسـت که به زبـان آن آشـنا هسـتند؛ ولي بـا توجـه بـه رواياتـي کـه لايه هـاي قـرآن را متفـاوت معرفـي مي کنـد، فهـم آن سـطوح نيـز بايـد متفـاوت باشـد.
هميــن ، مطلــب از جهــت بلاغــي ، گويــاي مهم بــودن اصــلاح امــور زنــان نــزد خداونـد متعـال اسـت و اينکـه حقـوق زنـان توسـط مـردان بـه وجـه قرآنـي آن رعايـت شـود، فصـلنامه علمي -پژوهشي فرهنگ رضوي سال ششم ، شماره ٢٣، پاييـز ١٣٩٧ چنان کـه امام رضـا (عليه السـلام ) راه جلوگيـري از تفريـط و افـراط را گردن نهـادن بـر الگـوي قرآنـي پيشـنهاد مي کنـد: «کلام الله لاتتجـاوزوه ولاتطلبـواالهـدي فـي غيـره فتضّلـوا.
سـورٔە نسـاء امـور مهمـي از مسـائل مربـوط بـه دو جنـس را تفهيـم مي کنـد؛ امـا بـراي اينکـه ايـن تفهيـم اتفـاق بيفتـد و مخاطـب را بـا خـود همـراه کنـد، در همـان ابتدا سال ششم ، شماره ٢٣، پاييـز ١٣٩٧فصـلنامه علمي -پژوهشي فرهنگ رضوي بـه بيـان آن اصـل مي پـردازد: «يـاأُّيهـاالّنـاس ُاّتُقـوارّبکُـم ُاّلـذي خلقکُـم ْمـن ْنفْـس واحـدة ...
آنـان معتقدنـد در زناشـويي ، هـر کـدام از همسـران ، عـوض طـرف مقابـل خـود اسـت و منفعـت اسـتمتاع فصـلنامه علمي -پژوهشي فرهنگ رضوي سال ششم ، شماره ٢٣، پاييـز ١٣٩٧ جنسـي يکـي ، عـوض از بهـرٔە جنسـي ديگـري اسـت و وجـوب صـداق بـر مهـر بـراي تصاحب و تملـک زن در ازاي وجهـي اسـت کـه عنـوان مهـر بـه او داده اسـت (ابن عربـي ، بي تـا، ج ١: ٣١٧) در حالــي کــه مفســران و فقهــاي اماميــه ماهيــت مهــر را عطيــۀ بلاعــوض الهــي برمي شـمارند.