چکیده:
توزیع نابرابر درآمد یکی از پیامدهای مهم نفرین منابع می باشد. اگرچه نفرین منابع بیشتر بر روی تاثیر وفور منابع بر روی رشد اقتصادی تمرکز دارد، اما همان نیروهایی که سبب کاهش رشد اقتصادی می شوند، عامل ایجاد نابرابری در توزیع درآمد نیز می باشند. یکی از دلایل بروز چنین موضوعی بیماری هلندی و تضعیف بخشهای قابل تجارت داخلی است که با رونق بخشهای غیرقابل تجارت در مقابل رکود بخشهای قابل تجارت به خاطر تقویت پول ملی و واردات کالاهای قابل تجارت ایجاد می شود. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیرگذاری بیماری هلندی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب صادرکننده نفت (اکوادور، ایران، نیجریه) می¬باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش اثرات ثابت در کشورهای منتخب در دوره زمانی 2014-1990 نشان می¬دهد: نسبت سهم ارزش افزوده بخش خدمات به GDP به ارزش افزوده بخش صنعت بهGDP به عنوان شاخص بیماری هلندی تاثیر مثبت و معناداری بر ضریب جینی به عنوان شاخص توزیع درآمد در کشورهای منتخب دارد. افزایش نسبت تولیدات غیرقابل مبادله به قابل مبادله، ترکیب تولید ناخالص داخلی را به نفع بخش خدمات و ساختمان و به ضرر بخش کشاورزی و صنعت تغییر می دهد. این موضوع می تواند اثر منفی بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد داشته باشد. زیرا بخش ساختمان و خدمات به خصوص خدمات، دارای پیوندهای پسین و پیشین کمتری نسبت به بخش کشاورزی و صنعت می باشند که این موضوع رشد اقتصادی را محدود می سازد و بر روی توزیع درآمد تاثیر نامطلوبی دارد.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش اثرات ثابت در کشورهای منتخب در دوره زمانی ٢٠١٤-١٩٩٠ نشان میدهد: نسبت سهم ارزش افزوده بخش خدمات به GDP به ارزش افزوده بخش صنعت به GDP به عنوان شاخص بیماری هلندی تاثیر _____________________________________________________ ١- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه، گروه اقتصاد، فیروزکوه.
_____________________________________________________ 1- Peter Forsyth & Larry Dwyer and Ray Spurr 2- Apergis & Payne 3- Mideksa 4- Fakhri Hasanov مارتین و سابرامانیان ١ (٢٠١٣) در مطالعه ای تحت عنوان "اشاره به نفرین منابع طبیعی : یک تصویر از نیجریه " از جنبه اقتصاد نهادی به موضوع نگریسته و تشریح نمودند که منابع طبیعی همچون نفت تأثیر نامطلوبی بر نهادهای کشورهای صادرکننده نفت دارد و از این طریق عملکرد اقتصادی کشورها را تحت تأثیر قرار می دهد.
نتایج نشان داد که افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی موجب تقویت نرخ ارز حقیقی در این _____________________________________________________ 1- Ang 2- Farzanegan and Markwardt 3- Egert and Leonard کشور شده است .
خوش اخلاق و موسوی محسنی (١٣٨٥) در مطالعه ای تحت عنوان "شوک های نفتی و پدیده بیماری هلندی در اقتصاد ایران: یک الگوی محاسبه پذیر تعادل عمومی" نشان می دهند که با وقوع شوک ٥ درصدی در افزایش درآمدهای حاصل از فروش نفت ، بخش های قابل مبادله ، به ویژه کشاورزی و صنعت تضعیف و بخش ساختمان به عنوان بخش غیرقابل مبادله ، تقویت شده است .