چکیده:
مهمترین دغدغههای فیلسوفان یهودی در قرون وسطی مسئله مواجهه با آیات تشبیهی کتاب مقدس یهودیان و
تفسیر آنها بود. این موضوع به ویژه برای یهودیانی که در قلمرو حکومت اسلامی زندگی میکردند اهمیت بیشتری
داشت چرا که برخی از مسلمانان یهودپان را اهل تشبیه میدانستند. بنابر این اندیشمندان یهودی میکوشیدند آیات
تشبیهی را به شیوهای تفسیر کنند که با تعالی و بی همتایی خداوند سازگار باشد. در میان این فیلسوفان ابن میمون که
از معروفترین چهرههای تاریخ یهودیت به شمار میآید به شیوهای نوین به بررسی و تفسیر آیات تشبیهی عهد عتیق
پرداخت. او با تاکید بر یگانگی و تعالی خداوندء در مواجهه با آیات تشییهی روش تاویل را برگزید. این میمون کوشید
معنای واقعی کلمات به کار رفته در باره خداوند را تعریف کرده وآن را با کلمه ای متعالی و متافیزیکی منطبتق سازد.
به کار میروند تنها به صورت مشترک لفظی استفاده میشوند چرا که هیچ سنخیتی میان خدا و مخلوقات وجود
ندارد.
خلاصه ماشینی:
از آنجایی که ابن میمون در باب صفات الهی، دیدگاهی سلبی دارد و بر تعالی خداوند و عدم سنخیت میان او و مخلوقات تاکید دارد کوشیده است تا همه آیات تشبیهی عهد عتیق را به گونه ای تأویل کند کـه بـا مفهـوم غیر جسمانی بودن او و عدم شباهت او به مخلوقات و حتی انسان، سـازگار باشـد.
(Hyman, Arthur, Maimonides as bibilical exegete,3) برعکس ، ابن میمون اصرار دارد که نه تنها مردم عادی هم میتوانند بفهمند که خدا دارای خصوصـیات مادی نیست ، بلکه آنها را از عقیده به جسمانی بودن خداوند، بر حذر میدارد، زیرا از نظر او، این اعتقـاد، آنها را از جرگه اهل ایمان خارج میکند (ابن میمون، جزء اول، فصل ٣٥).
(ابن میمون، جزء اول، فصل ٢٧، ص ٥٩) ابن میمون در مقدمه بخش اول دلالۀ الحائرین بیان میکند که غرض اصلی این مبحث ، تبیـین معـانی اسمائی است که در کتب نبوت آمده و از جمله این اسماء اسم های مشترکی است که برای خدا و انسان بـه کار میرود و جاهلین آن را به معنای مشترکی برای خدا و انسان، برداشت کردهاند و نیـز برخـی از اسـماء، استعاری هستند و جاهلین آن را به همان معنای اولیه ای که از آنها استعاره گرفته شده حمل کردهانـد.
در حالی که روش تأویل ، به ابن میمون اجازه میدهد که کلمات تشبیهی به کار رفته درباره خـدا و مخلوقات را در معنایی غیرتشبیهی، تفسیر کند و از این طریق ، مسأله انسانوار انگاری خداوند را حل کند، اما هنوز مسأله شباهت میان خدا و مخلوقات، حل نشده است .