چکیده:
پادمانهای هسته ای ازنظر دامنه و تدابیر اعمال، تحول و توسعه چشمگیری یافته و این در نامتوازنشدن اصول و اهداف نظام عدم اشاعه هستهای، ایجاد کنترل و محدودیتهای بیشتر بر برنامههای هستهای صلحآمیز و در حوزههایی حتی حاکمیت و امنیت دولتها مؤثر بوده است. در این زمینه، برجام بهعنوان یک موافقتنامه بینالمللی خاص، در فرایند توسعه و تحول پادمانهای هستهای جایگاه با اهمیت و تعیینکنندهای دارد. ایران ازجمله دولتهایی است که در سالهای اخیر بهدلیل توسعه و تحکیم پادمانهای هستهای با چالشهای بینالمللی مواجه شده است. باتوجهبه چنین تأثیراتی و نیز تداوم بیوقفه تلاشهای بینالمللی برای تحکیم و تشدید بیشتر این پادمانها، اتخاذ و اعمال راهبردی قوی از سوی کشور در ارتباط با فرایند بینالمللی تحکیم پادمانهای هستهای در جهان، ضروری و اجتنابناپذیر است.
خلاصه ماشینی:
شـق ٥ بند الف ماده ٢ اساسنامه آژانس در اين خصوص اشعار داشته اسـت : بـه آژانـس اجـازه داده ميشود «جهت حصول اطمينان از اينکـه مـواد شـکاف پـذير ويـژه و سـاير مـواد و خـدمات ، تجهيزات ، تسهيلات و اطلاعات فراهم آمده به وسيله آژانس يا درخواست شده به وسـيله آن يـا 108 فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٨١ پاييز ٩٧ تحت نظارت آن به گونه اي استفاده نشود که به پيشبرد مقاصـد نظـامي منجـر شـود، پادمـان را ايجاد و اجرايي نمايد و اين پادمان را مطابق درخواست طرفين ترتيبات [موافقت نامـه هـاي] دو يا چندجانبه يا به درخواست يک دولت به هريـک از فعاليـت هـاي آن در زمينـه انـرژي اتمـي اعمال نمايد».
در سال ١٩٧٢، آژانس بين المللي انرژي اتمي به منظور تسهيل و تسريع انعقاد و متحدالشکل سازي موافقت نامه هاي پادمان جامع (پادمان بر اساس معاهده منع گسـترش سلاح هاي هسته اي) فيمابين خود و دولـت هـاي فاقـد سـلاح هسـته اي، سـندي را بـا عنـوان «ساختار و محتوي موافقت نامه هاي فيمابين آژانـس و دولـت هـاي ملـزم دربـارة معاهـده منـع 112 فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٨١ پاييز ٩٧ گسترش سلاح هاي هسته اي ١ تصويب و در قالب ١٥٣/Infcirc٢ منتشر نمود که به ايـن جهـت اين موافقت نامه ها به موافقت نامه هاي پادمان ١٥٣ نيز موسوم گرديده اند.